پنج چیزی که محتضر هنگام مرگ می بیند
برخی از واقعیت ها در زمان حیات، بر انسان پوشيده است و لحظه مرگ، بر او آشکار می شود؛ زيرا در آن زمان كه آدمي از مرز دنيا مي گذرد، فرشته مرگ را مي بيند و در آستانه جهان غيب قرار مي گيرد. در چنين حالتي است كه رابطه او با اطرافيان و اطرافيانش با وي قطع مي شود؛ نه محتضر مي تواند مشاهدات خود را براي آنان بگويد و آنچه بر وي مي گذرد، توضيح دهد و نه اطرافيان قادرند به اطلاعات و مشاهدات محتضر پي ببرند و از چگونگي حالش آگاهي يابند. شخص محتضر ظرف چند لحظه که انتقال روح او انجام می شود، پرده از جلوي ديدگانش كنار رفته، از عالم ديگر شاهد مناظر مطبوع و يا رنج آور اين دنيا مي شود.به عبارت دقیق تر می توان گفت برخی از واقعیت ها در زمان حیات، بر انسان پوشيده است و لحظه مرگ، بر او آشکار می شود؛ زيرا در آن زمان كه آدمي از مرز دنيا مي گذرد، فرشته مرگ را مي بيند و در آستانه جهان غيب قرار مي گيرد. در چنين حالتي است كه رابطه او با اطرافيان و اطرافيانش با وي قطع مي شود؛ نه محتضر مي تواند مشاهدات خود را براي آنان بگويد و آنچه بر وي مي گذرد، توضيح دهد و نه اطرافيان قادرند به اطلاعات و مشاهدات محتضر پي ببرند و از چگونگي حالش آگاهي يابند.اوضاع و احوال كسي كه فرشته مرگ را ديده و به جهان غيب راه يافته است، از بعضي جهات شبيه انساني است كه به خواب عميق فرو رفته و از دنياي بيداري جدا شده است. قلب و مغز او فعّال است؛ امّا از اطرافش بي خبر است. نه بيداراني كه اطرافش هستند از مشهودات وي باخبرند و نه او مي تواند در آن حال آنچه را مي بيند، براي آنان توضيح دهد.[۱]«در ادوار حيات بشر، سه روز است كه از نظر ديني بسيار مهم تلقّي شده و بزرگ ترين تحّول در آنها به وقوع مي پيوندد؛ يكي روز ولادت است، سپس روز مرگ و سوم روز قيامت. در اين سه روز، انسان از عالمي به عالمي ديگر انتقال مي يابد و تمام شرايط زندگي و قوانين حياتي اش دگرگون مي شود.»[۲]به همين خاطر «وقت احتضار و مرگ را «معاينه» گويند؛ براي آنكه آثار آن عالم را بالعيان مشاهده مي كند، و چشم غيبي ملكوتي گشوده مي شود و شمّه اي از احوال ملكوت بر او كشف گشته و بعض آثار و اعمال و احوال خويش را مشاهده مي كند.»[۳]بسيار واضح است كه تفاوت مشهودات اهل ايمان و كفر به اعمال آنها بستگي دارد؛ اهل ايمان و عمل صالح از كرامات حق تعالي بهره مند مي شوند و مناظر مطبوع و دلپذير را مشاهده مي كنند؛ ولي اهل كفر و نفاق به اندازه حظّ و بهره خود و آنچه در دار دنيا كسب نموده اند، آثار غضب و قهر الهي را مشاهده مي كنند.
