مسجد النبی(ص) ولنجک

مهمترین راهبرد دینی مقابله با تهدیدهای دشمنان

اسلام برای تضمین امنیت و صلح پایدار و حفظ کیان امت اسلامی از تهدیدهای داخلی و خارجی چه برنامه‌ای دارد؟ مفصل‌ترین فصل کتاب تاریخ، به رنگ خون نوشته شده است. در تاریخ مکتوب بشری تنها و تنها 300 سال بوده که هیچ جنگی گزارش نشده است. از این واقعیت تاریخی می‌توان و باید نتیجه گرفت که امنیت و صلح پایدار برای هیچ کشوری، مطلق و تضمین‌شده نیست.در اسلام آنچه اصالت دارد دفاع و بازدارندگی است نه جنگ. اما واقعیت این است که دنیای عاری از تقوا، دنیای تنازع برای قدرت است. به همین دلیل، اسلام برای حفظ کیان امت اسلامی از تهدیدهای داخلی و خارجی، دستور ویژه‌ای به مسلمانان می‌دهد که می‌توان گفت کارآمدترین راهبرد دفاعی برای تضمین امنیت و صلح پایدار است.در آیۀ 60 سوره انفال آمده است: «هر نیرویى در قدرت دارید، براى مقابله با آنها [دشمنان]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهاى ورزیده (براى میدان نبرد)، تا به وسیلۀ آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید!»طبق این آیه، مسلمان‌ها برای دفع تهدیدهای دشمنان باید در آماده‌باش کامل باشند و هر چه در توش و توان دارند برای تولید قدرت به میدان آورند.لازمۀ آمادگی، تجهیز قوا اعم از تهیۀ ادوات جنگی، نیروی انسانی و تقویت زیرساخت‌ها است. اما آیا این کافی است؟شاید ظاهر آیه این گمانه را به وجود آورد که منظور از آمادگی، صرفا آمادگی نظامی است. اما اینطور نیست. طبقۀ گفتۀ مفسران، تعبیر «رباط الخیل» (اسب‌های تیزپا) در آیه، ذکر خاص بعد از عام (قُوَّة) است که از باب مثال آورده شده است.مصداق امروزی «رباط الخیل»، انواع تسلیحات پیشرفتۀ نظامی اعم از استقرار سامانه‌های پدافندی هوایی، زمینی، دریایی، الکترومغناطیسی و لیزری است.اما از آنجا که جنگ بین ملت‌ها را نمی‌توان منحصر در جنگ نظامی دانست باید گفت منظور از «قُوَّة»، مطلقِ قدرت است؛ یعنی قدرت همه‌جانبه در همۀ عرصه‌های نظامی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی به وسیلۀ هر آنچه با آن جامعۀ اسلامی در برابر دشمن تقویت می‌شود که مهم‌ترینش تقویت بُعد ایمانی و امور معنوی مانند توکل بر خداست.فلسفۀ این دستور چیست؟هدف از این دستور، ایجاد رعب و وحشت در دل دشمن است به گونه‌ای که این ترس منجر به بازدارندگی فعال شده و خیال باطل هجمه به بلاد مسلمین از سر دشمن بیرون رود.ارهاب به معنی ترس همراه با احتیاط و اضطراب است که چون در این آیه به صورت فعل مضارع (تُرهِبُونَ) به کار رفته است معنای استمرار می‌دهد.در حدیث آمده است که پیامبر( ص(در جنگ حنین، به رزمندگان دستور داد که پیرمردها موی سر و صورتشان را خضاب کنند تا دشمن به خیال اینکه سپاه اسلام، جوان است، بترسد.این روایت نشان می‌دهد که برای ایجاد رعب در دل دشمن با از هر وسیلۀ مشروعی استفاده کرد، حتی ظاهرسازی.ایشان در غـزوه حمراء الاسـد، فرمان داد که در هنگام شب، پانصد نقطه از بیابان را آتش برافروزند تا دشمن را بترساند.همین تدبیر جنگی را حضرت در مرّ الظهرن به کار بردند که زمینۀ فتح مکه را فراهم کرد.فایدۀ ارهاب این است که جرات جسارت را از دشمن می ستاند و این تنها راهبردی است که می تواند برای جامعۀ اسلامی، امنیت و صلح پایدار و برای فعالان عرصۀ دیپلماسی، دست برتر را فراهم سازد. چرا که به تعبیر مقام معظم رهبری: «آدم وقتی احساس قدرت می‌کند یک جور مذاکره می‌کند وقتی هم احساس ضعف و احتیاج می‌کند یک جور» در زمان ما، هنر، موسیقی، و صنعت سینما و هوش مصنوعی نیز می‌تواند برای رسیدن به هدف ارهاب و بازدارندگی به کار گرفته شود. نویسنده : ابوالقاسم شکوری