مسجد النبی(ص) ولنجک

مسجد؛ محل عروج و تعالی روحی مؤمنان

مسجد به عنوان عبادتگاه مسلمانان از ارزش و اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا خدا مساجد را به خود نسبت داده تا این‌گونه شرافت و قداست مسجد مورد تاکید قرار گیرد. مسجد محل عروج و اسراء پیامبر(ص) و به تبع مؤمنان است که با نماز و سجده‌های خویش به خدا تقرب می‌جویند و از معنویات و حیات معنوی و طیب برخوردار می‌شوند. تکریم مسجد به اشکال گوناگون می‌بایست مد نظر مسلمانان قرار گیرد و به کسی اجازه داده نشود تا در مسجد کاری را انجام دهد که خلاف مقاصد و فلسفه وجودی مسجد است. سجده نزدیک‌ترین حالت نمازگزار در تقرب به خدا است تا جایی که عبادتگاه مسلمین به عنوان مسجد و جای سجده نمازگزاران شناخته شده است. هر چند در شرایع دیگرآسمانی نام‌هایی چون «صوامع، بِیَع، صلوات» برای محل عبادت بیان شده،اما اصطلاح مسجد در شرایع دیگر نامی است که خدا برای عبادتگاه‌های آنان نیز به کار برده است، چنان‌که در آیه 21 سوره کهف بیان شده که پیروان شرایع دیگر‌، خواهان ساخت مسجد بر روی مدفن اصحاب کهف شدند.همچنین «مسجد الحرام» که از آثار قبل از بعثت پیامبر(ص) است یا «مسجدالاقصی» در فلسطین که محل معراج پیامبر(ص) در لیله الاسراء است، همگی به همین نام مسجد از سوی خدا در قرآن معرفی شده است.مسجد به عنوان محل عبادت و نماز مطرح است و نماز براساس: «الصلاه معراج المؤمن» وسیله عروج و تعالی روحی مؤمن است‌، بنابراین، مسجد را باید محل عروج مؤمنان دانست که مؤمن را به تقرب معنوی به خدا می‌رساند.از همین رو در برخی از روایات مسجد برای مؤمن، همچون آب برای ماهی دانسته شده که حیات ایمانی و معنوی مؤمن بدان وابسته است. بر همین اساس فرمان‌های بسیاری درباره آبادانی مساجد در ظاهر و باطن با حضور در مسجد و نشستن در آن مطرح شده است.اگر کسی بخواهد به مقامات معنوی و حیات طیب دست یابد بهشت مسجد را قدر بداند و همه تلاش خود را در آبادانی و اصلاح امر مساجد به اشکال گوناگون مبذول دارد؛ زیرا هر چند که می‌بایست بنایی مستحکم و شایسته به عنوان مسجد ساخت؛ اما آنچه به مسجد معنا و مفهوم می‌بخشد، حضور مؤمنان در مسجد و «ذکر الله»و اقامه نماز در آن است.مسجد دارای قداستی است که با ذکر الله و اقامه نماز و سجده در این مکان مقدس معنا و مفهوم می‌یابد؛ زیرا حقیقت مسجد، سجده‌ای است که نمازگزاران در آنجا خود را به نزدیک‌ترین حالت بندگی و قرب خدایی می‌رسانند.از همین رو خدا به پیامبر(ص) فرمان می‌دهد که برای نزدیک شدن به خدا لازم است سجده کند. لذا می‌توان گفت که سجده در مسجد مایه تقرب به سوی خدا و نوعی معراج و تعالی در مراتب عروج و قرب و تقرب است. از آنجا که مؤمنان در مسجد با نماز و سجده به خدا تقرب می‌جویند لازم است خود را آراسته به زینت‌های ظاهری در کنار زینت‌های باطنی کنند؛ یعنی همان گونه که لازم است تا هنگام حضور در مسجد و تقرب به سوی خدا، با اخلاص و خلوص تمام و انقطاع کامل از غیر به سوی خدا بروند، همچنین لازم است تا ظاهری آراسته داشته باشند؛ چرا که در حالت تقرب به خدا و ملاقات او در هنگام نماز و سجده در مساجد هستند.خدا به مسلمانان فرمان می‌دهد تا با حضور و جلوس در مسجد و انجام عبادت‌ها به ویژه نماز و سجده، از آثار معنوی و حیات طیب وتنفس در فضای روحانی مسجد بهره‌مند شوند و نگذارند که سرگرم شدن در امور غیر از «ذکرالله»، گرفتار غفلت شوند و از معنویت موجود در مسجد محروم شوند؛ چنان‌که مشرکان این‌گونه به خویش زیان می‌رسانند و از معنویت مسجد هیچ سودی نمی‌برند.اصولا از نظر قرآن، ماندن و «اعتکاف» در مسجد به هر شکلی بسیار مهم و پسندیده است؛ زیرا موجب می‌شود تا از آثار معنوی وحیات طیب موجود در مسجد بهره مند شوند و از فضای روحانی آن بهره برند.در مقابل، کسانی که حفظ قداست و حرمت مسجد را نگه نمی‌دارند و بدون طهارت ظاهری و باطنی به مسجد در می‌آیند، به خودشان ظلم کرده‌اند.امیرالمؤمنین‌(ع) در یک روایت نشستن در بهشت را بر نشستن بر بهشت ترجیح می‌دهد و می‌فرماید: نشستن در مسجد براى من بهتر است از نشستن در بهشت، چون اگر در بهشت بنشینم خودم راضى شده‏‌ام، اما اگر در مسجد بنشینم پروردگارم راضى شده است.» در حقیقت خدا با اضافه کردن مسجد به خویش بر شرافت و قداست این مکان تاکید دارد تا مردم احترام و قداست آن را بشناسند و حرمت نگه دارند.بنابراین، اگر کسی بخواهد حرمت و قداست مسجد را نگه دارد باید همواره به ذکر الله اشتغال داشته باشد و به خود اجازه ندهد تا به اموردیگری بپردازد که موجب غفلت از یاد خدا می‌شود.همچنین لازم است تا شخص در هنگام عبادت در مسجد به هیچ چیزی جز خدا نیندیشد و نیایش برای غیر خدا نداشته باشد، بلکه تنها با عبادت خالصانه خدا، احترام و قداست مسجد را نگه دارد. در راستای تقدیس و حفظ قداست مسجد است که خدا ورود کافران را مجاز نمی‌داندو در صورت حضور آنان در مسجد، مجرم و مستحق عقوبت به دست مسلمانان هستند.بنابراین، هر کسی که مانع از ورود مسلمان به مسجد می‌شود یا تلاش برای تخریب آن می‌کند، یا مساجد را به روی مردم می‌بندد تا آنان را از یاد خدا باز دارد، به عنوان دشمن خدا، ستمکارترین و گناهکار بزرگ شناخته می‌شود و عقوبت دنیوی و اخروی برایش ثابت است و دراین دنیا ذلت برای او خواهد بود.مساجدی که بر پایه تقوا ساخته می‌شود، آثار دنیوی و اخروی بسیاری برای مسلمانان و مؤمنان دارد. مساجد جایگاه عبادت و نمازاست که خود این‌، عامل رشد معنوی و تقرب و تقوای الهی انسان است.همان گونه که مسجد به ویژه مسجد الحرام، عامل تامین منافع گوناگون مادی مسلمانان و تحکیم ایمان وحدت مؤمنان است.همچنین مهم‌ترین عامل تهذیب و رشد معنوی انسان‌های شایسته و تطهیر و تزکیه آنان است.خدا بصراحت از مؤمنان می‌خواهد تا نمازهای خویش را در مساجد به جا آورند؛ زیرا نماز در مسجد برتر از جای دیگر است؛ مساجد برای خدا است و برای ذکر الله و اقامه نماز ساخته می‌شود و کاربری و کارویژه آن یادکرد خداست.همچنین مسجد الحرام در مکه به سبب موقعیت کلیدی آن در کنار «بیت الله الحرام» دارای موقعیت خاصی است و عبادت در آن بسیار می‌تواند تاثیرگذار باشد؛ زیرا موقعیت‌های مکانی و زمانی در اعمال انسان بسیار مؤثر است؛ چنان‌که سحرگاهان یا جمعه‌ها یا اعیاد از نظر زمانی یا مساجد به ویژه مسجد الحرام و مانند آنها از نظر مکانی مقدس بوده و از برکات خاصی برخوردار است و مؤمنان می‌توانند از آنها بهره مند شوند.البته برای ساماندهی امور مساجد به ویژه مسجد الحرام که دارای اهمیت و قداست و عظمت خاصی است، لازم است تا افرادی صالح و با تقوا تولیت آن را به عهده گیرند.بر همین اساس، لازم است تا از هر گونه قتل و خونریزی در آنجا بلکه پیرامون آن خودداری شود؛ زیرا آن محیط و پیرامون آن از قداست خاصی برخوردار است.همچنین ورود هر گونه مشرک به این محیط حرام است؛ زیرا آلودگی دینی از هر گونه آلودگی دیگر بدتر است. پس همان گونه که طهارت ظاهری لازم است، شخصی که وارد این مسجد می‌شود می‌بایست از طهارت روحی هم برخوردار باشد که در سایه اسلام و ایمان تحقق می‌یابد.به هر حال، اگر کسی بخواهد به تقوای الهی دست یابد و مراتب عروج و اسراء را در مسیر سیر و سلوک نبوی تا منتهای رجعت بگذراند، باید به مساجد به عنوان پایگاه مهم تقرب به سوی خدا و عروج و اسراء بنگرد تا در مقام «مقربان» قرار گیرد؛ چرا که رضایت الهی ذکر الله و تقوایی است که در سایه عبودیت و عبادت به ویژه نماز و سجده در مساجد حاصل می‌شود.