سعیر؛ جایگاه منکران قیامت در جهنم 1404/3/12
سعیر؛ جایگاه منکران قیامت در جهنم
جهنم، بر اساس آیه ۴۴ سوره حجر، هفت دروازه دارد. برخی از مفسران این هفت دروازه را ورودیهای اصلی دانسته و معتقدند دروازههای فرعی دیگری نیز وجود دارد.اختصاص هر دروازه به گروه خاصی از گناهکاران، حکشدن پندهای اخلاقی روی برخی دروازهها، و بسته بودن آنها در ماه رمضان، از ویژگیهایی است که روایات برای دروازههای جهنم برشمردهاند. واژه «سعیر» شانزده بار، و جمع آن «سُعر» دوبار در قرآن مجید آمده است، این واژه در اصل از ماده «سَعر» (بر وزن قعر) گرفته شده که به معنی برافروختن آتش است و به معنی شدت فروزندگی آن نیز آمده، لذا «سعیر» به معنی آتشی است که بسیار سوزان و ملتهب و شعلهور باشد، و گاه به معنی «جنون» نیز آمده است، چرا که در این حالت شخص شعلهور میگردد و هیجان به او دست میدهد، به شتر دیوانه، ناقه مسعوره میگویند. این واژه در اصل به معنای افروخته شدن چیزی و بالا آمدن آن است. بدین جهت به آتشی که زبانه میکشد و بالا میآید، «سعیر» گفته میشود. سَعیر در بعضی آیات به جای جهنّم به کار رفته است مانند:(نساء، ۱۰)؛ در حقیقت، تنها آتش میخورند؛ و به زودی در شعلههای آتش دوزخ میسوزند. یا (و ما برای کسی که قیامت را تکذیب کند، آتشی شعلهور و سوزان فراهم کردهایم!)(فرقان، ۱۱)در بعضی آیات، در حال و وصف جهنّم آمده نظیر:«بس است جهنم افروخته.»(نساء، ۵۵) و مجرمان در گمراهی و شعلههای آتشند. (قمر، ۴۷)در قرآن، واژه «سعیر» گاهی در توصیف آتش دوزخ بکار رفته است. مانند آیه: (اسراء، ۹۷) جایگاهشان دوزخ است، هر زمان آتش آن فرونشیند، شعله تازه ای بر آنان می افزاییم!«سعیر» طبقه ششم جهنم است که در آن سیصد خیمه از آتش موجود است و هر خیمهای دارای سیصد قصر از آتش و در هر قصری سیصد خانه از آتش، و در هر خانهای سیصد نوع از عذاب آتش وجود دارد. در میان آن خانهها، مارها و عقربهایی از آتش و نیز غل و زنجیرها و طوقهایی از آتش وجود داردو گاهی این واژه در برابر «جنّت (بهشت)» قرار گرفته است، مانند: آیه ۴ سوره انسان: گروهی در بهشت و گروهی در آتش سوزاناند. و تعبیر در چند آیه دیگر، قرینه است که «سعیر» علاوه بر معنای وصفی، یکی از نامهای دوزخ نیز هست. خداوند در سوره شوری آیه ۷ بعد از این که به هدف نزول قرآن که انذار مردم و بیم دادن آنها از روز قیامت است اشاره میکند، میفرماید: (در آن روز) گروهی در بهشتند و گروهی در سعیرند.از این که «سعیر» در آیه فوق در مقابل «جنّت» قرار گرفته، چنین استفاده میشود که آن هم یکی از نامهای دوزخ است، تعبیر به «اصحاب السعیر» در چند آیه از قرآن نیز به قرینهی دیگری بر این نامگذاری است. ولی نمیتوان انکار کرد که در پارهای از آیات قرآن به همان معنی وصفی به کار رفته، و اشاره به فروزندگی آتش دوزخ است. آیه میفرماید قیامت با آنکه روز جمع است، روز فصل و تفکیک نیز هست. یعنی روز جدایی بهشتیها از جهنمیهاست. از آن روز که مردم به دو گروه تقسیم میشوند «گروهی در بهشتند، و گروهی در آتش سوزان دوزخ» روزی که به خاطر اجتماع عموم انسانها رسوائیش بسیار دردناک و شدید است.«سعیر» جایگاه کسانی است که از اوامر پروردگار سرپیچی نمودهاند: (سبأ، ۱۲)؛ و کسی که از فرمان ما سرپیچی کند از عذاب سعیر به وی میچشانیم. سعیر یعنی آتش سوزان که محل منکران قیامت، و صراط و جهنم و بهشت و داوری خداوند است. مهری هدهدی
معنای مشحون در قرآن:خداوند در آیه 41 سوره یس می فرماید: فرزندان ایشان را در کشتی پر از شحنه حمل کردیم. واژه مشحون از شحن گرفته شده است. شحن به معنای پر و مملو و نیز به معنای نگهبان و پاسبان آمده است. به وسایل نقلیه بارکش شاحنه می گویند؛ چنان که به پلیس و پاسبان شحنه می گویند. این که خداوند می فرماید که مشحون است یعنی پر از کالا و انسان است یا پر از نگهبانان است. به نظر می رسد که مراد دوم باشد؛ یعنی این کشتی فرزندان شما در آن می نشینند و بدون حفاظی در دریا سفر می کنند، ما اینان را به ساحل می رسانیم و این کشتی ها پر از نگهبانان و پاسبان های ما هستند.یعنی ما این دریای موّاج را كه شما هیچ عاملی ندارید برای اینكه شما را جابهجا كند و مقدور شما نیست، ما به وسیله بادی كه در اختیار ماست شما را جابهجا میكنیم. یعنی این وسیله نقلیه ای است که ما آفریدیم، و آن دلبندهای شما كه ذریه و فرزندان شما هستند در همین كشتی سفر می کنند و ما هستیم كه داریم این ها را با باد جابهجا و با نگهبان و پاسبان های زیاد حفظ میكنیم.البته خداوند در ادامه می فرماید: وَ خَلَقْنَا لَهُم مِن مِّثْلِهِ مَا یرْكَبُونَ؛ غیر از این چیزهای دیگری را نیز برای حمل و نقل خلق کرده و آفریده ایم.پس این ها اختصاص به کشتی و حتی اسب و قاطر و الاغ ندارد که سوار آن ها می شوید بلکه سواری های دیگر نیز خلق می کند که شما نمی دانید: از جمله این سواری های دیگر می توان به هواپیما و اتومبیل و سفینه ها و کشتی های فضایی و مانند آن اشاره کرد که در گذشته نبود و الان آفریده شده است و در آینده نیز چیزهایی دیگر برای سوار خلق خواهد شد ما الان نمی دانیم و آینده خواهند دانست.این چیزهایی که انسان اختراع و کشف می کند همه به اراده و مشیت الهی است و در حقیقت خداوند خالق است و انسان کاره ای نیست. این تفکر قارونی است که فکر می کند خودش از روی علم اقتصاد و مانند آن ثروتمند و کاشف و مخترع و نویسنده شده است. چرا که ما هر چه داریم از نعمت ها از خداست: و در روایت هم است : «مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ»