سبک زندگی اسلامی 99/9/3
سبک زندگی اسلامی
جایگاه والای "مواسات و همدلی" در آیات قرآن و روایات :آدمی بر اساس فطرت به گونهای خلق شده که برای بقاء و ادامه زندگی خود نیازمند ارتباط با دیگران است؛ زیرا به تنهایی قادر به حل تمامی مشکلاتش نیست. در انسان دنیایی از احساسات مانند شادیها، غمها، دلتنگیها وجود دارد که نیازمند برطرف کردن این احساسات و نیازها به وسیله ارتباط با دیگران است. انسان با توجه به فراوانی نیازها و محدود بودنش، نمیتواند به تنهایی تمام مشکلاتش را حل کند. پس به دنبال کمک خواستن از طرف دیگران میرود. گستردگی، پیچیدگی و حجم زیاد مشکلات و گرفتاریهای جامعه، مستلزم حل آنها به صورت گروهی و جمعی است که در آیات قرآن و روایات بسیاری به آن توصیه شده است.به عنوان مثال، در روایات اهلبیت (ع) نیز نسبت به کار گروهی تأکید فراوان شده است؛ چنانکه پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) فرمودند: اى مردم! بر شما باد به جماعت و از پراکندگی بپرهیزید.» و همچنین امیر مؤمنان علی (ع)میفرماید:دست (قدرت و عنایت) خدا با جماعت است.» معمولاً موفقیتهای بزرگ جامعه با کمک و همکاری همه مردم به دست میآید.یکی از آداب دین مبین اسلام که تأکید فراوانی نسبت به آن شده، موضوع همدلی و یاری رساندن به دیگر افراد جامعه است، تا جایی که بیتفاوتی نسبت به امور دیگر مسلمانان موجب خروج از اسلام شمرده شده است. پیامبر در حدیثی فرمودند: هر کسی که صبح کند و اهتمامی به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست.» مسلمان واقعی به یاد همنوع خود است و هرآنچه را برای خود دوست دارد برای دیگر مسلمانان هم خواهد پسندید.کمک قشر ثروتمند و دارا، به مردم و قشر آسیب دیده، کاری ضروری، بسیار بزرگ و خیرخواهانهای است اما به این معنا نیست که قشر متوسط و ضعیف از این کار خیر کنار بکشند، بلکه هر کسی به اندازه توان خودش باید در این همدلی و کمک مؤمنانه مشارکت داشته باشد تا مشمول آیه کریمه قرار گیرند که میفرماید: شما هرگز به مقام نیکوکاران و خاصّان خدا نخواهید رسید مگر از آنچه دوست میدارید و محبوب شماست در راه خدا انفاق کنید، و آنچه انفاق کنید خدا بر آن آگاه است.» مواسات، همدلی و همراهی با دیگران، نجوایی برخاسته از فطرت بیدار آدمی است که از بهترین جلوههای اعمال نیک به شمار میرود؛ چنانکه پیامبر اکرم(ص) خطاب به امام علی (ع)میفرمایند: برترین و سرور اعمال عبارتند از: حق دادن به مردم از طرف خودت (رعایت انصاف) و همدردى با برادر دینىات در راه خدا و ذکر خدای عز و جل در هر حال» و همچنین مواسات و همدلی در کلام امام علی (ع) به عنوان بهترین نوع کار نیک آمده است؛ چنانکه حضرت فرمودند: « بهترین احسان، همدردی و همیاری با برادران است.»بنابراین همه مردم از تمامی اقشار جامعه با همدلی و مواسات نسبت به گروه آسیب دیده، میتوانند باعث گسترش سنت حسنه انفاق و برادری، شده و علاوه بر بهره مندی از برکات فراوان در زندگی، رضایت و محبوبیت الهی را نیز کسب کنند. حجتالاسلام سیداحسان دهسار استاد حوزه علمیه قم
رفتار خدا با انسان ریاکار:اگر عمل به قصد ریا و خودنمایی باشد، نه تنها برای فرد سودی ندارد بلکه وبال او خواهد شد، هرچند در ظاهر مورد تشویق دیگران قرار گیرد. خداوند نیز در قرآن کسانی که ریاکارانه عملی را انجام میدهند، اینگونه مثال میزند: مَثَلِ او همچون مَثَلِ سنگ خارایى است که بر روى آن، خاکى [نشسته] است، و رگبارى به آن رسیده و آن [سنگ] را سخت و صاف بر جاى نهاده است.» بنابراین چقدر زیبا و دلپذیراست اگر بشر در هر کاری به همان نسبت که به حفظ ظاهر و کالبد عمل میاندیشد, به روح و جان عمل نیز اهمیت دهد.امیرالمومنین (ع) اینگونه میفرماید:کجایند کسانی که برای خدا کار خالص انجام دهند و دل را که جایگاه نظر خداوند است, از هرگونه ناخالصی و گناه پاک کنند.» ایشان همچنین در بیانی دیگر در اهمیت عمل برای خدا و پرهیز از خودنمایی فرمود:پس بترسید از خدا، بترسید از آن چیزها که خدا شما را از آنها بیم داده است. و بترسید، اما نه از آن گونه که عذرخواه گناهانتان باشد. کارهاى نیک به جاى آورید، اما نه به قصد خودنمایى که مردم ببینند یا از دیگرى بشنوند، زیرا هرکه عملى را براى غیر خدا انجام دهد، خدا سزاى عملش را به کسى حواله کند که به خاطر او عمل کرده است. از خدا مىطلبم مقام و مرتبت شهیدان را و زیستن با نیکبختان را و مرافقت با پیامبران را.» (خطبه23 نهجالبلاغه)ریا، به معناى خودنمایى کردن و اعمال نیک خویش را به رخ دیگران کشیدن و براى جلب توجه این و آن کار کردن، است. و سُمعه، آن است که عملى را به خاطر خدا انجام داده، اما سعى مىکند که آن را به گوش دیگران برساند و از این طریق، جلب توجه آنها کند و اگر خودش، این کار را نکند، باز خوشحال مىشود که دیگران بشنوند و از او تعریف و تمجید کنند. معروفِ میان دانشمندان، این است که سُمعه، موجب بطلان عمل نمىشود، ولى به هر حال، از نظر اخلاقى، باعث انحطاط روحى انسان، و چه بسا، باعث بر باد رفتن ثواب و پاداش عمل است. امام علیهالسلام در این عبارت، براى نفى ریا و سُمعه و نهى از آن، به دلیل لطیفى توسّل جسته، مىفرماید که خداوند، تنها، عملى را مى پسندد که خالص باشد و فقط براى ذات پاک او، انجام گیرد و اگر غیر خدا را در آن شریک کند خداوند او را به سراغ همان شریک مىفرستد تا پاداش عملش را از او گیرد و بدیهى است او هم قادر بر پاداش نیست. منبع:فارس
از سقراط پرسیدند: کی ظلم و جور از عالم بر می افتد و عدالت حاکم می شود؟ سقراط گفت: عدالت زمانی حاکم می شود که وقتی ظلمی بر کسی وارد می شود آنها که ظلم بر ایشان وارد نشده هم همان قدر متغیّر و رنجیده شوند که شخصِ ستم دیده.