چرا اهل سخاوت باشیم؟                         

سخاوت، که به معنای جود و بخشش کردن است، یکی از صفات الهی و فضائل اخلاقی دانسته شده است. البته واژه سخاوت و مشتقّات آن در قرآن کریم نیامده، امّا مفهوم آن را مى‌توان با استناد به آیاتى که واژه‌هایی چون «من أعطى»، «یؤتى ماله» و… در آنها به کار رفته است، به دست آورد.واژه‌های جود و سخاوت که در مقابل «بخل» است، غالباً در یک معنی استعمال می‌شود، ولی گاه از بعضی کلمات استفاده می‌شود که «جود» مرحله بالاتر از «سخاوت» است، زیرا در تعریف «جود» گفته‌اند: «بخشش بدون درخواست است که در عین حال، بخشش خود را کوچک بشمارد.» گاه گفته‌اند: «جود، خوشحال شدن از درخواست مردم و شاد گشتن به هنگام بخشش است.» بعضی نیز گفته‌اند: «جود بخششی است که مال را،مال خدا بشمرد و سائل را بنده خدا بداند و خودش را در این میان واسطه ببیند»، در حالی که «سخاوت» معنی وسیعی دارد و هرگونه بذل و بخشش را شامل می‌شود.به هر حال «جود» و «سخاوت» از فضایل مهم اخلاقی است. هر اندازه «بخل» نشانه پستی و حقارت و ضعف ایمان و فقدان شخصیت است، «جود» و «سخاوت» نشانه ایمان و شخصیت والای انسان است.حال این سوال مطرح است که چرا و به چه هدفی باید اهل سخاوت و جود باشیم و از خود بگذریم و به دیگران توجه کنیم، به‌ویژه آنکه گاه خود بیشتر نیازمندیم و گذشت از خود و ایثارگری می‌تواند ما را از نعمتی محروم سازد و یا حتی در شرایط بحرانی قرار دهد، چنانکه با ایثار تنها خوراکی که بدان افطار می‌کنیم، در شرایط سخت و شکنجه‌آوری قرار می‌گیریم؟زیرا خداوند در آیاتی از قرآن به این موضوع توجه داده و به آثار و کارکردهای سخاوت و جود بشری‌ اشاره کرده است.۱- در امان ماندن از سختی‌های قیامت.از جمله آثار و کارکردهایی که خداوند برای سخاوت و بخشش آدمی‌بر می‌شمارد، امنیّت از عذاب و فراهم شدن شرایط آرامش برای انسان در مهم‌ترین و سخت‌ترین شرایط آن یعنی در روز قیامت است که دست انسان جز به اعمال و نیات خویش به جایی بند نیست. ۲- گرایش به حق :از دیگر آثاری که برای سخاوت در آیات قرآن بیان شده است مسئله حق‌شناسى نسبت به دیگران است. خداوند در آیات ۵۸ و ۶۲ به سیره و روش حضرت یوسف(ع)‌ اشاره می‌کند که آن حضرت(ع) برای اینکه برادران خویش را متوجه مسئله حق‌شناسى و سپاسگزارى کند، فرمان می‌دهد تا سرمایه‌ای که برادران با آن گندم خریداری کرده‌اند به ایشان بازگردانده شود به‌گونه‌ای که خود آنان تا هنگام مراجعت و باز کردن گونی‌های گندم، از بازگشت سرمایه شان آگاه نشوند. این عمل از آن رو انجام می‌شود تا برادران نسبت به حضرت یوسف(ع) و حق‌گرایی وی آگاه شوند و اندک‌اندک به سوی حق گرایش یابند و سپاسگزار خداوند شوند و زمینه بازگشت آنان به سوی آن حضرت(ع) و حق فراهم شود.۳- دستیابی به مقام صدیقین:از دیگر آثار سخاوت می‌توان به دستیابی به مقامات عالی انسانیت چون مقام صدیقین‌ اشاره کرد. کسانی که اهل سخاوت و بخشش‌اند، در مسیر الهی و خدایی شدن چنان گام برمی‌دارند که می‌توان گفت آنان آنچه را از حق یافته‌اند در عمل و زندگی خویش تصدیق می‌کنند. این‌گونه است که راستی و صداقت تمام و کمال را به نمایش می‌گذارند و در مسیر صدیقین گام‌های بلندی بر می‌دارند. خداوند در آیه ۱۷۷ سوره بقره می‌فرماید: سخاوت و بخشش مال مورد علاقه، زمینه اى براى رسیدن انسان به مقام صدیقین و راستگویان می‌باشد که آنچه را دانسته و یافته‌اند با صداقت و در عمل نشان می‌دهند؛ زیرا انسان‌هایی که از بهترین‌ها تنها به سبب محبت خداوند، بذل و بخشش می‌کنند در چنان جایگاه معرفتی و شناختی قرار گرفته‌اند که خود را مجرای فیض الهی می‌یابند و متاله شدن را در خود جست‌وجو می‌کنند. از آیاتی چون ۱۷۷ سوره بقره و ۸ سوره انسان می‌توان این معنا را به دست آورد که اهل سخاوت و جود، تنها بر پایه محبت الهی است که می‌بخشند و گذشت دارند. این بدان معناست که آنان انسان‌هایی هستند که فراتر از رنگ خدایی گرفتن، متاله شده و به صفات و اسمای الهی متخلق گشته‌اند، زیرا خداوند نیز به بندگان از در مهر و محبت می‌بخشد و جان می‌دهد و روزی می‌رساند.اگر در برخی از روایات سخن از اخلاص در سخاوت آمده و به آیاتی چند از جمله آیه ۹ سوره انسان استدلال می‌شود، در حقیقت وجه دیگری از متاله شدن و متخلق گشتن به صفات الهی است؛ اینکه خداوند در آیه ۴ سوره قلم حضرت پیامبر(ص) را به خلق عظیم می‌ستاید، از آن روست که آن حضرت(ع) اهل سخاوتی این‌گونه بوده است. در روایتى از امام صادق(ع) آمده است: «خلق عظیم» سخاوتمندى و خوش‌خلقى است. همین سخاوت آن حضرت است که وی را مصداق وجه‌الله کامل و اتم قرار داده و تا مقام قاب قوسین او ادنی (نجم آیه ۹) بالا برده است. خلق عظیم وی خلق قرآنی است؛ زیرا قرآن تجلی واژگانی وجود آن حضرت(ص) می‌باشد.اهل‌بیت پیامبر(ص) که همان نفس و نور وی می‌باشند، آنان نیز این‌گونه هستند و آنان نیز مصداق خلق عظیمی ‌می‌باشند که خداوند پیامبرش را بدان ستوده است.نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت اینکه کسانی که دوست دارند جایگاه ابدی در بهشت داشته باشند باید به سخاوت به دیده یک فریضه مهم بنگرند، چرا که نتیجه بخشندگی چیزی جز بهشت نیست، چنانکه امام صادق(ع) فرمود: بهشت را جست‌وجو کردم و‌ آن را در بخشندگی و سخاوت یافتم.

هیچ کدامتان ازهیچی نترسید جز از گناهانتان، گناه پاپیچ انسان می شود اگرخدا انسان رادوست داشته باشد سریعتر انسان راتنبیه می کند. ازسخنان بزرگان واولیاء خدا