مسجد النبی(ص) ولنجک

اعجاز قرآن دربارۀ نحوۀ تشکیل تگرگ و آذرخش

مطالعات دانشمندان روی انواع ابرها نشان می‌دهد که ابرهای باران‌زا بر اساس سیستمی مشخص و مراحلی خاص در ارتباط با بادها تشکیل می‌شوند.یکی از انواع ابرهای باران‎‌زا، ابر کومولونیمبوس (cumulonimbus) است. هواشناسان چگونگی تشکیل ابرهای کومولونیمبوس و نحوۀ تولید باران، تگرگ و رعد و برق را مطالعه کرده‌اند. یافته‌های آنها نشان می‌دهد که ابرهای کومولونیمبوس برای تولید باران مراحل زیر را طی می‌کنند:مرحلۀ 1) رانده شدن:ابرها توسط باد حمل و جابه جا می‌شوند.ابرهای کومولونیمبوس زمانی شروع به شکل‌گیری می‌کنند که باد چند تکه کوچک ابر (ابرهای کومولوس) را به منطقه‌ای که این ابرها همگرا می‌شوند هل دهد. مرحلۀ دو) پیوستن:در مرحلۀ بعد ابرهای کوچک به هم می‌پیوندند و یک ابر بزرگتر را تشکیل می‌دهند مرحلۀ 3) انباشته شدن:هنگامی که ابرهای کوچک به یکدیگر می پیوندند، جریان بالارونده در ابر بزرگتر افزایش می یابد. این جریان در مرکز ابر قوی‌تر از بخش‌های کناری است. این جریان‌های صعودی باعث می‌شود که بدنه ابر به صورت عمودی رشد کند، بنابراین ابر روی هم قرار می‌گیرد.این رشد عمودی باعث می‌شود که بدنه ابر به مناطق خنک‌تر جو کشیده شود، جایی که قطرات آب و تگرگ تشکیل شده و بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شوند. هنگامی که این قطرات آب و تگرگ به حدی سنگین شوند که جریان‌های صعودی دیگر نتوانند آن‌ها را پشتیبانی کنند، به صورت باران، تگرگ و غیره از ابر شروع به ریزش می‌کنند. خداوند در قرآن می‌فرماید: آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی می‌راند، سپس میان آنها پیوند می‌دهد، و بعد آن را متراکم می‌سازد؟! در این حال، دانه‌های باران را می‌بینی که از لابه‌لای آن خارج می‌شود؛ و از آسمان از کوه‌هایی که در آن است [=ابرهایی که همچون کوه‌ها انباشته شده‌اند]- دانه‌های تگرگ نازل می‌کند فراموش نکنیم هواشناسان اخیراً با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند هواپیماها، ماهواره‌ها، رایانه‌ها، بالن‌ها و سایر تجهیزات، برای مطالعه باد و جهت آن، اندازه‌گیری رطوبت و تغییرات آن، تعیین سطح و تغییرات فشار اتمسفر به جزئیات شکل‌گیری، ساختار و عملکرد ابرها پی‌برده‌اند. در ادامۀ آیه پس از ذکر ابرها و باران، در مورد تگرگ و رعد و برق می‌فرماید:و از آسمان از کوه‌هایی که در آن است [=ابرهایی که همچون کوه‌ها انباشته شده‌اند] دانه‌های تگرگ نازل می‌کند، و هر کس را بخواهد بوسیله آن زیان می‌رساند، و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف می‌کند .هواشناسان دریافته‌اند که این ابرهای کومولونیمبوس، که تگرگ را باران می کنند، به ارتفاع 25،000 تا 30،000 فوت (4.7 تا 5.7 مایل) می رسند، مانند کوه ها، همانطور که قران فرموده: «و از آسمان از کوه‌هایی که در آن است [=ابرهایی که همچون کوه‌ها انباشته شده‌اند] دانه‌های تگرگ نازل می‌کند...»این آیه ممکن است سوالی را مطرح کند. چرا این آیه در اشاره به تگرگ می‌گوید "رعد و برق"؟ آیا این بدان معناست که تگرگ عامل اصلی تولید رعد و برق است؟بیایید ببینیم کتاب "هواشناسی نوین" در این باره چه می‌گوید. هنگام سقوط تگرگ به صورت دانه های فوق‌العاده سرد و بلورهای یخ با ابرها بار الکتریکی به خود می‌گیرند.قطرات مایع هنگام برخورد با دانه های تگرگ منجمد شده و گرمای نهانی در خود را آزاد می کنند. این باعث می شود سطح دانه‌های تگرگ گرم تر از کریستال های یخ اطراف باشد. هنگام تماس دانه‎های تگرگ (نسبتاً گرم شده) با بلورهای یخ یک پدیدۀ مهم رخ می‌دهد: الکترون‌ها از جسم سردتر به سمت جسم گرم تر جریان می یابند. بدین ترتیب دانه‌های تگرگ بار الکتریکی منفی به خود می گیرند .شبیه این پدیده نیز هنگامی رخ می‌دهد که قطرات به شدت سرد شده به دانه های تگرگ برخورد می کنند وتکه های یخ که دارای بار الکتریکی مثبت شده‎اند از آن جدا می‌شوند . این ذرات که سبکتر بوده ودارای بار الکتریکی مثبت هستند توسط جریان هوا به قسمتهای فوقانی ابر منتقل می شوند . دانه های تگرگ دارای بار منفی هستند و بطرف پائین ابر سقوط می کنند بنابراین بخش پائینی ابر بار الکتریکی منفی به خود می گیرد . این بارهای منفی بعداً به صورت صاعقه تخلیه می شود . ما از این نتیجه گیری می کنیم که تگرگ عامل اصلی در تولید رعد و برق است.این اطلاعات در مورد رعد و برق اخیرا کشف شده است. تا سال 1600 پس از میلاد، ایده‌های ارسطو در مورد هواشناسی غلبه داشت؛ به عنوان مثال، او می‌گفت: اتمسفر دو نوع بازدم دارد: مرطوب و خشک. رعد صدای برخورد بازدم خشک با ابرهای مجاور است و برق ناشی از ملتهب شدن و سوزاندن دم خشک با حرارتی ضعیف است . اینها برخی از نظرات هواشناسی است که در زمان نزول قرآن، چهارده قرن پیش، غالب بوده است. ابوالقاسم شکوری

آیت الله جوادی آملی:اينكه گفتند:«دُم علی الطهارة يوسع عليك رزقك»يعنی دائماً باوضو باشيد روزی شما زياد مي‌شود، تنها روزی به معنای نان و آب و اينها نيست، علم روزی است، اخلاق روزی است، عقل روزی است، فضيلتها روزی است. روزيهای ظاهری هم روزی است فرمود: «دُم علی الطهارة» دائماً باوضو باشيد اين خيلی اثر دارد از همين راهها شروع ميشود.کانال عرفان