مسئولیت‌پذیرترین زن در خانواده 1402/10/6
مسئولیت‌پذیرترین زن در خانواده
خانواده یکی از کانون‌های اساسی و یا حتی مهمترین اجتماع در اسلام است. که از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. چرا که اگر خانواده ساختار درستی داشته باشد قطعا جامعه را هم به سمت سعادت پیش می‌برد.به دلیل اهمیت بالای خانواده، حضرت فاطمه(س) بشدت به این کانون حساسیت داشته و مسئولیت‌های خود را در خانواده بخوبی ایفا می‌کردند و البته در کنار خانواده نسبت به مسئولیت‌های اجتماعی و سیاسی خود بی تفاوت نبودند.حضرت در خانواده کاملا فعال بودند از تربیت فرزندان گرفته تا خانه‌داری و شوهرداری، که به بهترین وجه انجام می‌دادند ودر این راه سنگ تمام می‌گذاشتند.خانۀ حضرت یکی از بهترین مراکز تربیتی و انسان‌سازی است که همه اصول تربیتی اعم از زمان بارداری و شیردادن تا آموزش در آن رعایت شده و بهترین انسانها را به جامعه تحویل داده است. بازی با فرزندان: حضرت به‌عنوان مادر خانواده برای تربیت صحیح فرزندانش با آنها بازی می‌کردند چرا که یکی از نیازهای مهم کودکان بازی است که کمک به شکوفایی آنها می‌شود. در حین بازی اصول آزادگی را به آنها آموزش می‌داد. به عنوان مثال در قالب شعر به فرزند بزرگش امام حسن( ع) آموزش می‌دادند که: پسرم حسن! مانند پدرت باش، ریسمان ظلم را از حق برکن، خدایی را بپرست که صاحب نعمت‌های متعدد است و هیچگاه با صاحبان ظلم و تعدی دوستی مکن. و هنگام بازی با امام حسین علیه‌السلام می‌فرمود: تو به پدرم پیامبر شبیهی و به پدرت علی شباهت نداری. این بیت موجب خنده و تبسم حضرت علی علیه‌السلام میشد.ایجاد روحیۀ جهادی و دشمن‌ستیزی: این آموزش سبب تربیت مجاهدانی همچون امام حسن و امام حسین و زینب کبری(ع) شده است.ایجاد روحیۀ انفاق و بخشش در فرزندان: مهمترین مصداق عملی آن جریان انفاق غذای افطار خود در سه شب به اسیر و مسکین و یتیم بود و باعث نزول سوره انسان شد.بوسیدن و محبت به کودکانش: مادر همانطور به ابعاد مختلف فرزندانش توجه داشتند از جهت محبت هم فرزندانش را اغنا میکرد تا به سلامت روحی و روانی برسند. در تاریخ بوسیدن‌های مکرر فرزندان توسط پیامبر و حضرت زهرا و امیرالمومنین(ع) ثبت شده است.اطفالی که در دورۀ کودکی محبت نبینند، در بزرگی خشن، ناهموار و عقده‌ای می‌شوند. همچنین به بیماری‌های جسمی و بیماری‌های روانی همچون بدبینی، پرتوقعی، یأس، زودرنجی، و نارضایتی مبتلا می‌گردند و منشأ بسیاری از شرارت‌ها و جنایت‌های کودکان، نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان می‌شوند. تعلیم مردم‌دوستی، و ترجیح آنها به خود: حضرت فاطمه (س) در حین دعا به امام حسن (ع)آموزش می دهد که ای پسرم، اول همسایگان بعد اهل خانه. تلاش در تربیت دینی و عبادی فرزندان: یکی از محور‌هایی که حضرت به آن تأکید داشتند مسئله عبادت فرزندانش بود مشوق آنها در رفتن به مسجد بود و از فرزندانش میخواست که به سخنان پیامبر در مسجد گوش داده و آنها برای مادرشان بازگو کنند. در حضرت برای این که فرزندانش شب قدر را درک کنند؛ توصیه میکرد که بعد از ظهر استراحت کنند تا شب بیدار بمانند.سفارش به حفاظت از فرزندانش به امیرالمؤمنین (ع)حضرت آنقدر نگران کودکانش بود که برای پس از شهادتش نگران آنان بود و سفارش کودکانش به امیرالمومنین (ع)کردند. رعایت عدالت و تبعیض نگذاشتن بین فرزندانش: روزی حضرت در مقام قضاوت مسابقۀ خطاطی امام حسن و امام حسین (ع)قرار گرفته بود. برای این که یکی از آنان را انتخاب نکند با ترفندی قضاوت را به تلاش خودشان واگذار نمود.مسؤولیت حضرت در خانه: حضرت زهرا(س) به فرموده رسول اکرم(ص)رئیس و مدیر خانه است .بانویی است که وظایف خود را به نیکویی انجام می‌دهد. در آن روزگار دشوار، آن هم در دوره فقر خاندان پیامبر (ص) به امور زیر رسیدگی میکرد:- امر سروسامان دادن امور خانه، خانه‌ای که مرکز آمد و رفت است و چند کودک خردسال درآنند.- امر تربیت و اداره و نظافت و سرپرستی فرزندان که آن هم کاری اندک و آسان نیست.- امر پیشه‌وری و صنعتگری چون یافتن پیراهن برای فرزندان و یا پشم‌ریسی برای کمک به امرار معاش.- امر آسیاب کردن گندم یا جو با دستاس که رسول خدا (ص) فرمودند:«دست فاطمه در این راه زخمی شده بود».- امر آب آوردن از بیرون که در آن روزگار این هم مشکلی برای فاطمه (س) بود و خانه‌ها آب نداشتند.- امر هدایت و سرپرستی زنان جدیدالاسلام که از برکت حضرت فاطمه (س) هدایت می‌شدند و یا دیگران.توقع نداشتن از همسر: همسرداری حضرت زهرا (س) به اوج خود رسیده است. حضرت هیچگاه درخواستی از همسرش نکرد که توان تهیه آن را نداشت. این کار نهایت ایثار و گذشت یک همسر از شوهرش است. عشق و علاقه شدید به امیرالمؤمنین (ع) :این دو بزرگوار عشق و محبت بسیاری به یکدیگر داشتند و هرگز برخلاف رضای او گام برنمی‌داشت و برخورد و زندگی‌اش با مولا طوری بود که غمها و غصه‌های وارده در بیرون از خانه، با دیدار فاطمه(س) برطرف میشد و حضرت (ع) در این باره می‌فرمایند: «سوگند به خدا، من هرگز زهرا را به خشم نیاوردم و او را به کاری مجبور نساختم تا این که مرا در فراقش گرفتار ساخت و متقابلا او نیز مرا خشمگین نساخت و هیچ وقت نافرمانی نکرد و هرگاه من با او دیدار می‌کردم، غمها و غصه‌هایم از دلم برطرف میشد.»این حدیث از عشق و علاقه شدید متقابل دو همسر معصوم حکایت می‌کند که در طول زندگی آنان نه تنها کوچکترین اختلافی پیش نیامده است، بلکه مشکلات خارجی و اجتماعی با دیدار محبت‌آمیز مرتفع می‌گردید. رازدار اسرار همسر: حضرت فاطمه (س) اجازه نمی‌داد که حتی پدر از کمبودها و گرسنگی خانواده‌اش مطلع شوند و رازدار امیرالمومنین (ع) بودند. ولی پیامبر اکرم از ظاهرشان مطلع می‌شدند. سپاسگزار مجاهدت‌های همسر: فاطمه(س) در تمام مبارزات همسرش اعم از مبارزات سیاسی و جنگهای نظامی، مایه امید و دلگرمی او بود. در غیاب شوهر، خانه و فرزندان او را بخوبی اداره میکرد، و مشتاقانه در انتظار بازگشت شوهر می‌نشست .وقتی حضرت علی‌علیه السلام از جبهه باز می‌گشت، فاطمه سلام(س) به استقبالش می‌رفت و با روی گشاده و افتخار به او می‌نگریست، و لباس و شمشیرش را می‌شست و از حوادث میدان جنگ از او می‌پرسید و بدین وسیله نقش خود را در جهاد سرنوشت‌ساز اسلام و در تقویت روانی همسر مجاهدش، ایفا میکرد. خوب شوهرداری: شوهرداری حضرت فاطمه(س) آنقدر والا بود که امیرالمومنین علیه‌السلام می‌فرماید: هرگاه به چهره او «زهرا(س)» نگاه می‌کردم هرگونه غم و اندوه از من برطرف میشد. آشپزى و تهیه غذا: یكى دیگر از كارهایى كه حضرت فاطمه (س) د ر خانه انجام می‌داد، درست کردن نان بود. این به معناى آرد كردن گندم با یك دستاس كوچك خانگى بود. دستاسى كه با نیروى دست مى‌چرخید و تاول‌هایى نمایان بر دست‌هاى فاطمه(س) مى‌نشاند.حضرت فاطمه (س) بهترین الگو و پارادایم در خانه داری، شوهرداری و تربیت فرزندان است که به بهترین وجه این مسئولیت‌ها را انجام داد. و این نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری بانوی دوسرا، حضرت زهرا (س) می‌باشد. او در عرصه خانه‌داری، شوهرداری و تربیت چهار فرزند حرف آخر را زده است. حضرت گوهر نابی است که توجه همه جانبه به همه ابعاد زندگی داشته است. ایشان به زیبایی کانون خانواده‌ای را گرم کرده و فرزندانی را تربیت نموده که اثرگذارترین‌ها در تاریخ اسلام بوده‌اند. (مهری هدهدی):
