مسجد النبی(ص) ولنجک

عوامل و آثار نور الهی در قلب انسانی    

نور انعکاس یا همان بازتابش ضیاء خورشید است؛ از همین روست که خدا در قرآن تاب را به خورشید و بازتابش یعنی همان نور را به ماه نسبت می دهد و می فرماید: او کسی است که شمس را تاب و ضوء و قمر را بازتابش و نور قرار داده است. (یونس، آیه ۵) این بدان معناست که نور یک درجه پایین تر و به یک معنا رقیقه حقیقتی به نام تابش است.هم چنین از نظر قرآن، نور محسوس نیز رقیقه های نور حقیقی مجرد یعنی همان نور الله است؛ چرا که از نظر قرآن، همه هستی از جمله آسمان و زمین به نور الله روشن است؛ زیرا همه هستی مظاهر صفات و اسماء الهی است؛ چنان که خدا می فرماید: خدا نور آسمان و زمین است.(نور، آیه ۳۵)بر این اساس، هر چند که نور ظاهری و محسوس، امری بسیار مهم است؛ زیرا همین نور ظاهری، نه تنها موجب ظهور خود، بلکه موجب ظهور دیگر چیزها می شود؛ اما آن چه مهم و اساسی است، همان نور باطنی و ملکوتی مجرد است که نورهای محسوس و ظاهری رقایق همان حقیقت است. از همین روست که خدا خواهان آن است که انسان نور حقیقی را از طریق اموری چون ایمان، قرآن، اسلام، نماز، وضو و مانند آنها کسب کند؛ زیرا نور ایمان و عمل صالح، همان نور حقیقی است که ملکوت و باطن انسان را روشن می کند و قلب انسان به نور آنها روشن می شود.توضیح این که مقام احدیت که مقام «هو» است، وقتی بر واحدیت می تابد که مقام «الله» است، نسبتی مانند تابش خورشید و انعکاس و بازتاب ماه میان آنها پدید می آید. پس نسبت احدیت هو با واحدیت الله همانند نسبت خورشید و ماه و بهره گیری ماه از تابش خورشید است.همین نسبت میان خورشید احدیت با قلب واحدیت انسان ایجاد می شود؛ زیرا از نظر قرآن، اگر همه هستی تجلیات ظهوری نور الله است(نور، آیه ۳۵)، هر شخص انسانی نیز به تنهایی تجلیات ظهوری همه نور الله است؛ زیرا خدا همه اسماء و صفات الهی خویش را به حضرت آدم(ع) داده(بقره، آیه ۳۱) تا لیاقت خلافت الهی بر همه هستی را پیدا کند.(بقره، آیه ۳۰) بنابراین، نفس انسانی با محوریت قلب، تجلی همه صفات الله است و همه صفات الهی در قلب انسانی ظهور یافته استبر این اساس، قلبی که خود را در همان سلامت و اعتدال فطری ابتدایی خلقت خویش نگه دارد و به فجور مریض و بیمار نشده باشد، می تواند هم چنان از انوار الله یعنی همه صفات الهی بهره برده و مظهریت تمامیت صفات الهی را داشته باشد و اشکال گوناگون انوار صفات الهی را به نمایش گذارد.از نظر آموزه های وحیانی قرآن، حقیقت محمدی(ص) به سبب تمامیت کمالی همه صفات، مظهر اتم و اکمل همه انوار الله و صفات الله است. از همین رو، برتر و کریم تر ایشان در هستی نیست؛ خدا در توصیف حقیقت محمدی(ص) می فرماید: نور از خدا به سمت شما آمد.(مائده، آیه ۱۵) این نور مطلق همان نور محمدی(ص) است که اسلام و ایمان را برای انسان به ارمغان آورده است.از نظر قرآن، چون حضرت محمد(ص) خود مطلق نور الله است، با خود نورهای دیگری را نیز دارد که شامل نور اسلام است که با آن در میان مردم راه می رود و زندگی می کند تا دیگران از آن بهره مند شوند. البته دشمنان سعی می کنند که نور اسلام محمدی(ص) را خاموش کنند، ولی چون نور الله است چنین امکانی برای دیگران فراهم نیست.خدا در قرآن تاکید دارد که هر کسی به نور اسلام و ایمان موجود با حقیقت محمدی(ص) بگرایید و بدان ایمان عملی یابد، همان نور یا درجایی از آن بر اساس میزان و درجه ایمان خویش بهره مند خواهد شد که سبک زندگی و رفتاری او را ساماندهی می کند.نور الله در همه هستی است؛ اما نور الله خاص با تمام تجلیات خودش تنها در انسانی ظهور می کند که بتواند ایمان و اسلام را با عوامل گوناگونی چون اعمال صالح ،هم چون قرض الحسنه ،نیکوکاری ،انفاق، عبادت خالص، تقوا،تلاوت قرآن، رضایت خداو یاد خداجمع کند و این گونه قلب خویش را به سلامتی برساند که مقوم و ملکه وجودی اش شود؛ یعنی قلب سلیم را در خود تحقق و ظهور بخشد.البته می توان در یک کلمه همه این حقیقت را به عنوان نور ایمان معرفی کرد؛ زیرا همه آن چه به عنوان علل و عوامل بیان شده همان معنای جامع و کامل ایمان است. نور ایمان، دارای خصوصیات و ویژگی هایی است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:1-حیات واقعی: از نظر قرآن، هر چند که همه هستی به نور الله ظهور یافته و دارای حیات است(، اما حیات واقعی بدون هیچ گونه موت و مردگی تنها در دلهای مومن قرار دارد؛ در حالی که کافران، مرده دلان بوده و در تاریکی و ظلمات قرار دارند همین حیات واقعی را مومنان با خود به آخرت می برند و در محیطی اخروی زندگی می کنند که حیات محض و مطلق است.2-رویت شهودی: آنان دارای رویت شهودی هستند و چیزی برای آنان غیب نیست؛ بلکه همه چیز برای آنان مشهود است. 3-شناخت حق و باطل: نور ایمان، قدرت تشخیصی فراتر از تشخیص ابتدایی ایجاد می کند که نور هدایت فطری ایجاد می کند، زیرا نور هدایت فطری را همگان دارندو اگر بر اساس آن نور به عنوان چراغ تشخیص عمل کنند، خدا به پاداش تقوای نخستین، هدایت تشریعی را که همان نور ایمان است، به دل آنان می افکند و این گونه قدرتی چند برابر از نور ابتدایی را به دست می آورد.4- سبک برتر زندگی: کسی که نور ایمان را داراست، در میان مردم رفتاری شاخص دارد؛ زیرا سبک زندگی او برتر از دیگران بوده و توانایی شناخت خیر و شر، نفع و ضرر، منفعت و مصلحت، حق و باطل و مانند آنها را دارد و می تواند از این نور برای شناخت افراد و کارها بهره برد. 5-انتخاب صحیح در زندگی: از دیگر آثار بسیار ارزشمند نور ایمان آن است که می تواند در پرتو نور ایمان، صحیح را از باطل و راست را از ناراست و درست را از نادرست تشخیص دهد و افکار و اندیشه ها و نیز رفتارهای دیگران را به درستی ارزیابی و داوری کرده و بر اساس آن، انتخاب درست داشته باشد.6- برتری ذاتی: کسانی که نور ایمان را دارند، از یک برتری ذاتی برخوردار هستند که دیگرانی که در حالت فطرت هستند آن را درک می کنند؛ 7-درخشش شگفت انگیز: دارندگان نور ایمان به توجه به درجات متفاوت آن، دارای درخشش شگفت انگیز هستند؛ 8-عفو و احسان: نور ایمان موجب می شود تا مومنان فراتر از عدالت تقابلی با عفو و گذشت با دیگران تعامل داشته باشد و در گامی بعد به احسان ایثاری برسد.(مائده، آیه ۹۶) 9-شخصی غیر قابل انتقال: از نظر آموزه های وحیانی قرآن، نور ایمان از مصادیق امور اختصاصی و شخصی غیر قابل انتقال به دیگری است. 10-قابل کسب در دنیا: از نظر قرآن، نور ایمان را تنها می توان در دنیا کسب کرد؛ زیرا از مصادیق عمل است؛ 11-اشراق زمین دل و خانه: از نظر قرآن، آسمان و زمین به نور الهی روشن است(نور، آیه ۳۵) و زمین اخروی نیز به اشراق نور پروردگار می درخشد.(زمر، آیه ۶۹) 12-شناخت صفات افراد با نور: افزایش و کاهش نور در هر شخصی بیانگر میزان بهره مندی آن شخص از نور صفات الهی است؛ 13-نور آذرخشی موقت: از نظر قرآن، ایمان در هر سطحی نوری از خود بر می تاباند. همان طوری که ایمان عالی موجب نورانیت قوی و رسیدن به درجه شهودی حق الیقین و شهود مطلق و کامل و اتم است، ایمان ضعیف نیز نوری دارد؛ 14-هاله نور: از نظر قرآن، کسانی که ایمان دارند، از نور ایمان به همان سطح و درجه ایمان و تقوای خویش بهره مند هستند. برخی تنها قلب و چهره ای نورانی دارند، و هاله ای از نظر از آنان به میزان کم و زیاد می تابد. این نور می توان ملایم یا تند و تیز باشد تا جایی که انسان نتواند به آن صاحب نور بنگرد؛ 15-رنگهای متنوع: هر صفتی از صفات الهی نوری دارد که رنگ آن با نور دیگر از صفتی دیگر فرق دارد. بنابراین، در کسی که همه صفات الهی باشد، مجموعه از الوان و رنگهای را می توان یافت. 16-امواج نورها و رنگها: از نظر قرآن، نور ایمان هر چه قوی تر و شدیدتر باشد، امواج آن نیز قوی تر ساطع می شود؛ نور از چهره ها و قلب مومنان هم چون دانه ها و قطرات در آسمان به سوی بیننده اهل بصیرت قلبی می آید.17-امیت در قیامت: از نظر قرآن، هر کسی صفتی از صفات الله را در خود ایجاد کند، با این ایمان واقعی نوری را در خود ایجاد می کند؛ درجه و رتبه نوری هر صفتی بستگی به میزان حال، ملکه و مقوم شدن آن صفت در انسان دارد. 18-همراهی نور ایمان: نور ایمان تنها در دل انسان نیست، بلکه همراه او است تا جایی که همه اطراف به ویژه سمت راست و پیش روی آنان را روشن می کند که بیانگر ممیمنت زندگی آنان در دنیا و آخرت است.19- پوشش کامل: نوری الهی همانند هاله ای، قلب و تن و روان آدمی را محاصره و احاطه کرده و آنان را تحت پوشش قرار می دهد.20-رستگاری: نور الهی موجب رستگاری انسان است و کسی که این نور را دارد رستگار است.21-افشاگر کتمان ها: نوری الهی که از ایمان و مانند آن برخاسته، موجب افشاگری و بر ملا کننده کتمان ها است و کسی نمی تواند آنان را فریب دهد.22-راه سلامت: نوری الهی موجب می شود تا راه سلامت را بشناسد و در آن حرکت کند و به چپ و راست گرایش پیدا نکند و رضوان الهی را مد نظر قرار دهد و جز برای رضایت خدا نگویید و عمل نکند.23-عزیز و حمید: هر کسی از نور ایمان بهره مند شود، در صراط مستقیم به مقام عزت می رسد محمود و ستوده از سوی همگان است.24-شفاف و خالص از تیرگی: نور الهی شفاف و خالص از هر گونه تیرگی کدری است، به گونه ای که هیچ نوری همانند آن نیست؛ حتی نور خورشید.(نور، آیه ۳۵) 25-خیره کنندگی: از نظر قرآن نور ایمان مومنان برای منافقان بسیار خیره کننده است به طوری که قدرت نگاه و نظر کردن به آن را ندارند.(بقره، آیه ۲۰)