مسجد النبی(ص) ولنجک

آثار صلوات الهی و فرشتگان بر مومنان

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، صلوات چه در قالب دعا و چه در قالب وصل و صله به کسی یا چیزی و چه در قالب همین صلوات معمول که مومنان می فرستند، از عبادات مهم و اساسی است که آثار بسیاری برای خود فرد و کسانی دارد که این عمل در حق آنان انجام می شود.اصولا در عرف اجتماعی مومنان وقتی از صلوات سخن به میان می آید، مفهومی که از آن می فهمند این است که در حق پیامبر(ص) و خاندان معصوم ایشان دعایی را در قالب «اللهم صل علی محمد و آل محمد» داشته باشند.گستره صلوات بسیار زیاد و گسترده است تا جایی که خدا و فرشتگانش نیز بر مومنان صلوات می فرستند، به شرطی که شرایطی را برای آن فراهم آورند. صلوات خدا و فرشتگان آثاری دارد که توجه و اهتمام به این آثار موجب می شود تا مومنان دنبال ایجاد شرایط باشند. صلوات یکی از افعال الهی است که فرشتگان به تبع خدا آن را انجام می دهند. خدا و فرشتگان به دو گروه اصلی صلوات می فرستند: نخست صلوات بر پیامبر(ص)؛ دوم صلوات بر مومنان.در روایات تفسیری تبیینی آمده است که مومنان برای انجام این عمل عبادی می توانند عبارت هایی چون «اللهم صلّ علی محمد و آل محمد» یا «اللهم صلّ و سلّم علی محمد و آل محمد کما صلّیت و سلّمت و بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید» و مانند آنها را در قالب دعا به کار برند. ریشه این صلوات اخیر را می بایست در آیه قرآن جست که خدا در حق حضرت ابراهیم (ع) و اهل بیت ایشان می فرماید.اما صلوات بر مومنان خود بر دو قسم است: قسمی از آن صلوات پیامبر(ص) در حق مومنان است ؛ و قسمی دیگر، صلوات خدا وفرشتگان در حق مومنان است.اما صلوات پیامبر(ص) در حق مومنان زمانی است که شرایطی را مومنان فراهم آورند که از مهم ترین آنها دادن «صدقه» به پیامبر(ص) است. خدا به صراحت در قرآن در این باره می فرماید: از اموال مومنانی که عمل صالح و سیئه را به هم آمیخته و اعتراف به گناه دارند و توبه کار هستند، صدقه ای را بگیر تا بدان ایشان را تطهیر کرده و تزکیه کنی و بر آنان دعا و صلات بفرست؛ زیرا دعا و صلوات تو در حق ایشان موجب سکونت و آرامش آنان است و خدا شنوا به دعا و اجابت کننده و دانا به امور است.(توبه، آیه 103).اما صلوات الهی و فرشتگان در حق مومنان نیز نوع دوم از صلواتی است که خدا در قرآن مطرح کرده است. بنابراین، می توان گفت که خدا در آغاز سوره از صلوات خویش و فرشتگان در حق مومنان سخن به میان می آورد، و سپس به صلوات خویش و فرشتگان در حق پیامبر(ص) اشاره می کند و از مومنان می خواهد که آنان به تبعیت از خدا و فرشتگان، به عنوان یک واجب دینی در حق پیامبر(ص) صلوات بفرستند.از نظر آموزه های وحیانی قرآن، هر کسی از صلوات الهی بهره مند نمی شود، بلکه کسانی از صلوات الهی بهره مند می شوند که شرایطی را ایجاد کرده باشند که مهم ترین آنها عبارتند از:1-ایمان: ایمان شرط نخستین در بهره مندی از صلوات الهی و فرشتگان است. 2-ذکر کثیر: دومین شرط اساسی در بهره مندی از صلوات خدا و فرشتگان، ذکر کثیر است؛ یعنی شخص مومن می بایست دارای ذکر کثیر باشد. این ذکر کثیر می تواند زبانی افزون بر قلبی باشد؛ چنان که تحقق آن می تواند به گفتن «یا الله» باشد یا خواندن قرآن که ذکر الهی است یا خواندن نماز باشد که آن نیز از نظر قرآن ذکر است. از نظر قرآن، کثرت می تواند کمی و کیفی باشد؛ بنابراین می بایست از نظر تعداد و کمی هم چنین بهره مند از کم منفصل و کم متصل باشد؛ 3-تسبیحات بامدادان و شامگاهان: شرط دیگر بهره مندی از صلوات الهی و فرشتگان آن است که مومنان به تسبیح خدا به ویژه در بامدادان و شامگاهان بپردازند، زیرا این دو زمان، نقش اساسی در رشد انسان دارد. از نظر آموزه های وحیانی قرآن، صلوات الهی و فرشتگان در حق مومنانی که شرایط پیشین را فراهم آورده باشند، آثار و برکاتی دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:1-اخراج از ظلمات به سوی نور: نخستین و اصلی ترین تاثیر صلوات الهی و فرشتگان در حق مومنان آن است که با چنین صلواتی خدا مومنان را از ظلمات به سوی نور بیرون می برد. بنابراین، ظلمات گوناگونی که انسان را به سبب شرایط زیست دنیوی در بر گرفته از میان می رود و به جای آن در نور الهی غرق می شود به طوری که سرتا پای وجود ملک و ملکوت مومنان دارای شرایط نورانی می شود.2-رحمت رحیمی: از دیگر آثار صلوات خدا وفرشتگان در حق مومنان، برخورداری مومنان از رحمت رحیمی و خاص است که فراتر از رحمت رحمانی است که همه مخلوقات را در برگرفته و اصولا خلقت بر اساس همین رحمت رحمانی است.3-تحیت الهی: از دیگر آثار صلوات الهی بهره مندی مومنان از تحیت الهی در قیامت و هنگام لقاء الله است. در حقیقت خدای الحی القیوم در کمال تمامیت خویش بی هیچ عیب و نقصی، به کسانی که او را ذکر گفته و تسبیح کرده اند، پاکی می دهد که حیات کامل و خالص از جلوه های آن است؛ 4-سلام و سلامت الهی: یکی از نام های الهی سلام است. از نظر قرآن، بهترین مسیر آن است که انسان در همه حالات زندگی و مرگ تحت اسم و نام سلام باشد ؛ یعنی تولد و مرگ و رستاخیزش با سلام باشدو در «سبل السلام» حرکت کند و در نهایت به «دارالسلام» در آخرت وارد شود. از نظر قرآن، مومنانی که شرایط خاص را فراهم آورده و مورد عنایت قرار گرفته و خدا و فرشتگانش در حق ایشان صلوات می فرستد، در قیامت وقتی خدا برای آنان تحیتی می فرستد با «سلام» همراه خواهد بود. در حقیقت خدا خودش به استقبال آنان آمده و با سلام ایشان را ملاقات می کند.5-اجر کریم: از دیگر آثار صلوات الهی و فرشتگان در حق مومنان، اجر کریم است که خدا برای آنان در آخرت و هنگام لقاء الله فراهم آورده است. این پاداش کریمانه به تفصیل بیان نشده است.ولی از آیات دیگر دانسته می شود که چیزی است که هیچ نفسی از چشم روشنی های الهی که برایش فراهم شده علم و دانشی ندارد: ؛ زیرا قابل توصیف و فهم در عالم دنیا نیست و مشابه ای در دنیا ندارد که بتوان تصویر و ترسیمی از آن به دست داد. مقامات و امکانات کریمانه ای که قابل توصیف نیست؛ زیرا نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده است. خلیل منصوری