فلسفه عذاب و عوامل و آثار آن  1403/8/29

فلسفه عذاب و عوامل و آثار آن

خدای رحمان مردم را در دنیا و آخرت عذاب می کند؛ شاید بتوان توجیهی برای عذاب دنیوی به عنوان تنبیه و بیداری فطرت و هشدار و راهنمایی به سوی صراط مستقیم هدایت و کمال یابی بیان کرد، اما ممکن است گفته شود: چرا خدای رحمان مردم را در آخرت گرفتار عذابی ابدی می کند؟ این با مهربانی خدا در تضاد است؛ ولی حقیقت آن است که فلسفه ای برای عذاب های دنیوی و اخروی و حتی ابدی است که خدا در قرآن بدان پرداخته شده است. بی گمان مراجعه به قرآن برای بیان فلسفه و عامل و آثار می تواند به این پرسش ها و چراها و اما و اگرها پایان دهد.آفرینش دارای حکمت بوده و هدفمند است و خدای حکیم بر اساس حکمت و هدفی هستی را آفریده است. بنابراین، خلقت بی هدف و حکمت و به تعبیر دیگری «عبث» و بیهوده نیست تا در ساختار «لعب و لهو» تعریف شود.

ادامه نوشته

چطور در برزخ عذاب و پاداش می‌بینیم؟     1402/8/30

چطور در برزخ عذاب و پاداش می‌بینیم؟

انسان پس از مرگ به برزخ که عالمی بین دنیا و قیامت است وارد می‌شود و بنا بر اعمالش در بهشت و یا جهنم برزخی، جای می‌گیرد. در عالم برزخ، بهشت و جهنم برزخی واقع شده، و انسانی که در دنیا مراقب اعمالش بوده و در زیر سایه خداوند زیست کرده، در بهشت برزخی جای گرفته و انسان گنهکار نیز برای تصفیه روح خویش و رسیدن به بهشت برزخی، در جهنم برزخی، بواسطه عذاب شدن، روحش پاک شده و مستحق ورود به بهشت برزخی می‌شود.بنابراین برزخ افراد با توجه به اعمال و افکار روح آنها رقم می‌خورد. برخی که بسیار نیکوکار بودند، از همان ابتدا به بهشت می‌روند و از زیبایی‌های بهشت بهره می‌برند و برخی هم مدتی را در جهنم سپری کرده و بعد به بهشت می‌روند و بعضی نیز برای همیشه در جهنم باقی می‌مانند همچون سران کفر و الحاد.دانشمندان گویند، در جهان برزخ آثار ماده از گرمی و سردی، شیرینی و تلخی، شادمانی و غمگینی وجود دارد. پس عذاب و پاداش از همین نگاه می‌تواند سرچشمه گیرد

ادامه نوشته

مرگ و عذاب پس از اتمام حجت 1401/11/24

مرگ و عذاب پس از اتمام حجت

از نظر آموزه های وحیانی قرآن، خدا هرگز کسی را بدون اتمام حجت عذاب نمی کند یا مرگش را پیش نمی اندازد؛ زیرا بدون اتمام حجت، هر کسی می تواند احتجاج کند که اگر می دانستم هرگز چنین و چنان نمی کردم. پس اتمام حجت به معنای گرفتن هر گونه عذر و بهانه است.هم چنین از نظر قرآن، حجت های الهی چنان بیّن و روشن است که شخص حتی بیماردل و گرفتار قساوت قلب نیز نمی تواند بگوید که نمی دانست و نفهمید؛ چرا که حجت های الهی به تعبیری چنان است که «خرفهم» می کند و افرادی در کم ترین سطح از فهم نیز به حقیقت چنان می رسند که دیگر جایی برای توجیه و بهانه و «نمی دانستم و نفهمیدم» نیست؛

ادامه نوشته

نجات از عذاب در واپسین لحظه  1401/9/5

نجات از عذاب در واپسین لحظه

شاید بارها داستان حر بن یزید ریاحی را شنیده و یا خوانده باشید. هر گاه بخواهند نمونه‌ای از کسانی را معرفی کنند که در دم آخر از شقاوت ابدی رهایی یافته است، به حربن یزید ریاحی مثال می‌زنند.قوم حضرت یونس(ع) که در سرزمین نینوا در عراق می‌زیستند، تنها قومی هستند که در آخرین لحظات ایمان می‌آورند و عذابی که بر ایشان نازل شده بود، رفع می‌شود و حتی وسایل آسایش و آرامش دنیوی آنان فراهم می‌آید. عذاب‌های الهی در دنیا و آخرت، به علل و اهداف گوناگونی تحقق می‌یابد.

ادامه نوشته

شدیدترین عذاب برای قدرتمندان ظالم  1400/6/9

شدیدترین عذاب برای قدرتمندان ظالم

انسان قدرتمندترین آفریده در زمین است. همین امر موجب می شود تا او خدایش را بنده نباشد و حتی به دروغ ادعای خدایی کند و به دیگران ظلم و ستم روا دارد. البته دامنه و گستره این ظلم و ستم تا جایی است که هم نوعان را نیز در بر می گیرد، و مستکبران ظالم به عنوان ابَرقدرت، ابَرستم را نسبت به هم نوعان انجام می دهند.جوانی اوج قوت و قدرت انسان است؛ زیرا در این دوره زمانی، هر فرد انسانی به اوج قوت و قدرت بدنی خود می رسد و بلوغ کامل را تجربه می کند. این بلوغ کامل در بدن پیش از بلوغ کامل عقلی خودنمایی می کند که از آن به «رشد» تعبیر می شود.

ادامه نوشته

آشنایی با عجایب پاداش و عذاب!  99/4/27

آشنایی با عجایب پاداش و عذاب!                

رفتار و گفتار ما در این دنیا مورد حساب دقیقی قرار می‌گیرد و به ازای هر عملی، پاداش یا عذابی در برزخ و قیامت به ما می‌رسد. نکته جالب در این میان آن است که بعضی از کارها و رفتارهای ما در این دنیا پاداشی مضاعف در آخرت خواهد داشت، برخی کارهای خوب ما موجب می‌شود بخشی از گناهان ما محو شود و در مقابل گاهی مرتکب گناهی می‌شویم که اعمال خوب ما را می‌پوشاند و پاداش آن از دستمان می‌رود. جالب‌تر آن است که ممکن در آخرت با پاداشی مواجه شویم که کار خیری به آن اندازه نکرده باشیم و این پاداش عظیم موجب تعجب و شگفتی ما شود. همان گونه که این امکان هم وجود دارد که مسیر زندگی دنیایی ما به گونه‌ای باشد که در قیامت، خود را مستوجب عذاب عظیمی بدانیم که هیزم‌های آن را در زندگی دنیا جمع کرده‌ایم.نظام پاداش و جزا که برای گفتار و اعمال و حتی نیت‌های ما قرار گرفته است، بر این اساس است که ممکن است کار خیری در دنیا انجام بدهیم ولی بعد از آن مرتکب شر و گناهی شویم که به کلی آن عمل را حبط کند و از تأثیر بیندازد

ادامه نوشته

عوامل مصونیت از عذاب   98/11/13

عوامل مصونیت از عذاب               

زندگی انسان در دنیا بی عذاب و رنج نیست؛ هر چند که در آخرت تنها بهشتیان از عذاب در امان هستند؛ ولی می توان کاری کرد که اگر در دنیا گرفتار مصیبت شدیم، گرفتار عذاب الهی نشویم و حتی از آن مصونیت یابیم. کسی که دچار عذاب می شود، گرفتار شکنجه با تازیانه الهی است یا آن که خداوند زندگی اش را چنان سخت می گیرد که دیگر لذتی از آن نمی برد و شیرینی زندگی برایش تلخ و جانکاه می شود.بر این اساس باید گفت که عذاب نوعی خاص از مصیبت است؛ زیرا مصیبت هایی که انسان در زندگی دنیوی بدان دچار می شود، ممکن است از مصادیق ابتلائات و آزمون های الهی باشد که هیچ ارتباطی به کیفر و مجازات نداشته باشد؛ چرا که خداوند در آیات بسیاری می فرماید که نظام دنیوی بر ابتلاء و آزمون سامان یافته است و همگان بی استثنا در زندگی با خیر و شر و نعمت و مصیبت آزموده می شوند تا هر که آن چه هست بنمایاند و ظرفیت و توانمندی هایش را آشکار کند و بروز دهند.(عنکبوت، آیه ۲) از همین روست که دست کم هر انسانی در زندگی اش با مصیبت مرگ والدین، خویشان و دوستان و مانند آن مواجه می شود.اما عذاب هماره به سبب خطا و اشتباه و گناهی است که انسان مرتکب می شود و خداوند به عنوان مجازات او را دچار مصیبت و رنج می کند. در حقیقت این کیفر اعمال اوست که در شکل عذاب وبال گردن او می شود.

ادامه نوشته

تأثیر عمیق حقّ النّاس در عذاب برزخ و قیامت  98/5/4

تأثیر عمیق حقّ النّاس در عذاب برزخ و قیامت            

حقّ النّاس شامل تمام حقوقی می‌شود که انسان‌ها بر یک دیگر دارند و به دو قسم مالی و آبرویی منقسم می‌شود. حقّ النّاس مالی به معنای از بین بردن اموال مردم، تصرّف عدوانی در اموال ایشان، غصب و امثال آن است. حقّ النّاس آبرویی نیز نظیر غیبت، تهمت، شایعه پراکنی و نقل قول بی‌اساس است که موجب آبروریزی دیگران می‌شود.از جمله عوامل کنترل کننده و مانع سقوط انسان، یاد مرگ و یاد معاد می‌باشد یادآوری مسأله مرگ در طول شبانه روز، به مرور می‌تواند انسان را بیدار کرده، او را از انحراف نجات دهد. علمای علم اخلاق تأکید فراوانی بر یاد مرگ داشته‌اند و این نوع تفکّر را برای نجات از غرق شدن در مادیّات و امور دنیوی، بسیار مهم و با ارزش می‌شمرند.

ادامه نوشته

عذابی زودرس‌تر از قطع رحم نیست      97/8/11

عذابی زودرس‌تر از قطع رحم نیست                     

شاید برای خیلی‌ها جالب باشد که اگر در زندگی‌شان به طور مداوم صله رحم با خویشاوندان را انجام می‌دادند وضع آن‌ها طور دیگری می‌بود. از اوضاع اقتصادی‌شان گرفته تا ده‌ها و یا شاید صدها موردی که در زندگی مادی و معنوی آن‌ها تأثیر به سزایی داشته‌اند.صله رحم امری دینی است که بسیاری از مسلمانان گمان می‌کنند انجام آن صرفاً مستحب بوده و اگر نشد هم نشد! درحالی که دین مبین اسلام توصیه‌های جدی‌ای را در رابطه با آن به کار برده است. تا آنجا که امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: �به خدا ایمان نیاورده است کسی که با خویشاوند خود قطع رحم کند�. کسی که صله رحم کند، خداوند او را دوست دارد و روزی‌اش را افزایش می‌دهد و عمرش را طولانی می‌کند و او را به بهشتی که وعده داده است وارد می‌کند.در لغتنامه زندگی خیلی‌ها عناوین فامیلی معنایی ندارند. عموها و فرزندانشان، خاله و دایی و بچه‌هایشان و یا عمه و دختران و پسرانش نه تنها غریبه هستند، بلکه برخی در فکر چگونه دورماندن از آن‌ها نیز به سر می‌برند!شاید عده‌ای بگویند ما اهل صله رحم هستیم،

عذابی زودرس‌تر از قطع رحم نیست      97/8/11

عذابی زودرس‌تر از قطع رحم نیست                     

شاید برای خیلی‌ها جالب باشد که اگر در زندگی‌شان به طور مداوم صله رحم با خویشاوندان را انجام می‌دادند وضع آن‌ها طور دیگری می‌بود. از اوضاع اقتصادی‌شان گرفته تا ده‌ها و یا شاید صدها موردی که در زندگی مادی و معنوی آن‌ها تأثیر به سزایی داشته‌اند.صله رحم امری دینی است که بسیاری از مسلمانان گمان می‌کنند انجام آن صرفاً مستحب بوده و اگر نشد هم نشد! درحالی که دین مبین اسلام توصیه‌های جدی‌ای را در رابطه با آن به کار برده است. تا آنجا که امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: �به خدا ایمان نیاورده است کسی که با خویشاوند خود قطع رحم کند�. کسی که صله رحم کند، خداوند او را دوست دارد و روزی‌اش را افزایش می‌دهد و عمرش را طولانی می‌کند و او را به بهشتی که وعده داده است وارد می‌کند.در لغتنامه زندگی خیلی‌ها عناوین فامیلی معنایی ندارند. عموها و فرزندانشان، خاله و دایی و بچه‌هایشان و یا عمه و دختران و پسرانش نه تنها غریبه هستند، بلکه برخی در فکر چگونه دورماندن از آن‌ها نیز به سر می‌برند!شاید عده‌ای بگویند ما اهل صله رحم هستیم،

ادامه نوشته

چگونه یک گناه، عذاب به این سختی دارد؟    96/3/10

چگونه یک گناه، عذاب به این سختی دارد؟               

عذاب گناهان:اسلام، اعمال بشر را عاملی مهم برای حوادث برمی شمارد و بر آن تأکید می ورزد؛ چنانکه می فرماید: «هر مصیبتی به شما رسد، به سبب اعمالی است که انجام داده اید، و بسیاری را نیز عفو می کند.»در حدیثی از امیرمؤمنان علی علیه السلام می خوانیم که پیامبر گرامی خدا صلی الله علیه و آله فرمودای علی! هر خراشی که از چوبی [برتن انسان] وارد می شود، و هر لغزش قدمی، بر اثر گناهی است [که از او سر زده است] و آنچه خداوند در دنیا عفو می کند، گرامی تر از آن است که [در قیامت] در آن تجدید نظر فرماید، و آنچه را که در این دنیا عقوبت فرموده است، عادل تر از آناست که در آخرت، بار دیگر کیفر دهد.»در مجازات اخروی یقینا تناسب میان جرم و جریمه منظور می شود اما این که چه جرمی از اهمیت بیشتری برخوردار است و چه جریمه ای متناسب با جرمی که شخص مرتکب شده است می باشد از حد درک و معرفت ما خارج است و خداوند بر اساس علم و احاطه کامل خود عمل خواهد کرد.شاید این سؤال در ذهن ها خطور کند؛ آخر چگونه ممکن است که نتیجه ی یک گناه این همه خسارت، ویرانی و عذاب از جانب خداوند شود؟!

در پاسخ عرض می کنیم که توجه داشته باشید گاهى یك ویروس وارد بدن مى‏شود و تمام بدن را فلج مى ‏كند. گاهى یك جرقه زده مى ‏شود و منطقه ‏اى به آتش كشیده مى ‏شود. گاهى یك حسادت سبب توطئه قتل یوسف مى‏ شود. گاهى لقمه حرام یا طمع رسیدن به حكومت، انسان را تا كشتن امام حسین علیه السلام پیش مى‏ برد. از نگاه دیگر نیز باید به این موضوع توجه کرد و آن اینکه تناسب میان جرم و جریمه هر چند یک امر عقلی و عقلایی است اما باید توجه داشت که در اندازه گیری اهمیت جرم نمی توان تنها به کمیت و تعداد آن و مقدار زمانی که در انجام آن به کار رفته نگاه کرد بلکه باید به ماهیت و کیفیت جرم نیز توجه داشت. گاه یک جرم که در یک دقیقه و یا کمتر از آن انجام می گیرد از صدها و هزارها جرم دیگر که روزها و هفته ها در انجام آن صرف شده است، اهمیت بیشتری دارد. آیا می توان جرم کسی که در یک دقیقه با بمبی هزاران نفر را قتل عام می کند نسبت به جرم کسی که در چندین فقره دزدی که ماهها طول کشیده و چند کالای نه چندان مهم را از افراد مختلف به سرقت برده کمتر و یا حتی برابر دانست؟ آیا در این گونه موارد در مقام مجازات به تعداد و کمیت گناه و جرم نگاه می کنند؟اسلام، اعمال بشر را عاملی مهم برای حوادث برمی شمارد و بر آن تأکید می ورزد؛ چنانکه می فرماید: «هر مصیبتی به شما رسد، به سبب اعمالی است که انجام داده اید، و بسیاری را نیز عفو می کند.»شهید مطهری در این رابطه می گوید: «پاسخ اشکال «تناسب کیفر و گناه» به این صورت خلاصه می شود که رعایت تناسب بحثی است که در مورد کیفرهای اجتماعی و قراردادی قابل طرح است. البته در اینگونه کیفرها، قانونگذار باید متناسب بودن کیفر را با جرم در نظر بگیرد. اما در کیفرهایی که رابطه تکوینی با عمل دارد؛ یعنی معلول واقعی و اثر حقیقی کردار است یا کیفری که با گناه رابطه عینیت و وحدت دارد؛ یعنی در حقیقت خود عمل است، دیگر مجالی از برای بحث تناسب داشتن و نداشتن نیست. کسی که می گوید چگونه ممکن است خدایی باشد و ما را در برابر جرمهای بسیار کوچک مجازاتهای بسیار بزرگ بکند این معنا را درک نکرده است که رابطه آخرت با دنیا از قبیل روابط قراردادی اجتماعی نیست...» (مرتضی مطهری، مجموعه آثار، پیشین، ص 237)

فرآوری: زهرا اجلال- تبیان-منابع:پاسخ به چند شبهه درباره مجازات اخروی؛ مجله رواق اندیشه، شماره 24، عباس نیکزاد

عذاب و پاداش هایی که چند برابر حساب می شوند 95/11/19

عذاب و پاداش هایی که چند برابر حساب می شوند

به استناد برخی از آیات قرآن، اعمال انسان از لحاظ پاداش و كیفر آثار و احكامی دارد كه بیان كننده اثر آنها در سعادت و شقاوت است. این مباحث قرآنی، مبتنی بر قواعد كلّی عقلایی است كه در جامعه بشری حكمفرما بوده و هست و براساس مصالح و مفاسد تنظیم شده است.در منابع دینی می توانیم سکانس های مختلفی از پاداش ها و عذاب های خداوند را به زیبایی مشاهده کنیم ... سکانس هایی که هر کدام رتبه و رنگی خاص برای خود دارند ... سکانس هایی که با دیدن و شنیدن هر کدامشان آدمی را متعجب می کند و خیلی از اوقات نیز اشک را از چشم سرازیر می کند و زمزمه ای از انسان شنیده می شود که : الله اکبر ... عجب خدای مهربانی داریم ... سکانس هایی که پاداش یک عمل و کار نیک را بهتر از خود عمل می داند: «مَن جاءَ بِالحَسَنَةِ فَلَهُ خَیرٌ مِنها» (نمل/89)، چرا که اوّلاً عمل، مقدّمه و پاداش، غایت است و به هر روى غایت از مقدمه بهتر است. ثانیاً براساس تفضل و منّتِ الهى، پاداش كار نیك بر اساس معیارهایی چون علم و معرفت،(زمر، آیه 39) موقعیت و جایگاه خاص،(احزاب، 30-31) سختى و مشقت، سبقت از دیگران و عقل متفاوت می باشد...

ادامه نوشته

کسانی که عذابشان قطعی است 95/10/14

کسانی که عذابشان قطعی است

حج به معنای احتجاج و حجت:اصولاً ما واژه‌ حج را به معنای مناسک حج می‌شناسیم در حالی که خود واژه حج معانی گسترده‌ای دارد و گاهی نیاز است حج را از منظر واژه بررسی کنیم. یکی از مشتقات واژه حج احتجاج است و حجت هم از دیگر مشتقات این واژه است.کسی که حجت به او رسیده اما ایمان نیاورده عذابش قطعی است،حج به معنای حجت است که در فرهنگ قرآنی به معنای بینه و آشکار کردن حق آمده است و شما را به حرکت وا می‌دارد. در حجت، حق به حدی واضح و آشکار بیان شده که باید به آن لبیک گفت. حق به حدی در حجت آشکار است که قبله آن مشخص و باید به سمت این قبله نماز خواند و حول آن طواف کرد و همین حق شما را به سعی وا‌ می‌دارد. پس کسی که حجت به او رسیده اما ایمان نیاورده عذابش قطعی است. 

   کلید‌ واژه‌های حج:هرگاه در زندگی ببینیم که حق وجود دارد اینجا با حج مواجه هستیم و باید راه حق را انتخاب کنیم، پس کلید‌ واژه‌های حج نماز، طواف، سعی، برائت و ... است که به خوبی آشکار است و باید آن را پذیرفت.        

   حقایق بلند سوره حج:سوره مبارکه حج حقایق بلندی در زندگی دارد که برای رسیدن به حجت، شناخت حجت و ماندن پای حجت می‌توانیم به این سوره مراجعه کنیم. می‌توانیم از همین امروز به حق لبیک بگوییم و به عرش خدا طواف کنیم و برائت کنیم تا از چشمه حقیقت زمزم سیراب شویم.          منبع:فارس

خداوند این گونه زنان را عذاب نمی کند    95/6/31

خداوند این گونه زنان را عذاب نمی کند

پيامبر اکرم )ص(فرمود: هر زنى كه در خانه شوهر خود به قصد سامان دادن كارهاى منزل، چيزى را جابه جا كند، خداوند به او نظر مى كند و هر كه خداوند به او نظر كند، عذابش نمى دهد.الأمالي( للصدوق)، النص، ص: 411.0منبع:حوزه

لذت نبردن از معنویات، بزرگترین عذاب است 95/3/9

لذت نبردن از معنویات، بزرگترین عذاب است

نعمت‌ها در کلام امیرالمومنین(ع) از دو جهت «ماهیت» و «هدف» قابل تقسیم‌بندی است؛ نعمت‌ها از نظر ماهیت به دو دسته مادی (دنیوی) و معنوی (اخروی) و از نظر هدف به دو دسته فرعی یا «مطلوب لغیره» و اصلی یا «مطلوب لنفسه» تقسیم‌بندی می‌شوند.از مال و ثروت و جاه و موقعیت اجتماعی به عنوان نعمت‌های مادی و از علم، تقوا، نماز، عبادت و شجاعت به عنوان نعمت‌های معنوی نام برده میشوند.،آنچه از قرآن و روایات فهم می‌شود این است که همه نعمت‌های مادی «مطلوب لغیره» هستند یعنی نعمت‌های مادی وقتی نعمت هستند که در مسیر رسیدن به نعمت‌های معنوی باشند و نعمت‌های معنوی هم وقتی نعمت هستند که موجب قرب خداوند و تبدیل فرد به بنده خالص خداوند شوند.

ادامه نوشته

سخت ترین عذاب از آنِ زبان است          94/8/3

سخت ترین عذاب از آنِ زبان است

حجت الاسلام والمسلمین حبیب الله فرحزاد در رابطه با نقش زبان در زندگانی بیان داشت: بسیاری از گناهان با زبان است. انسان با زبان رنجش خاطر کسی را فراهم می‌کند، تهمت میزند، تحقیر و کنایه متلک می گوید. این روایت را همه حفظ هستند فَإِنَّ الْغِيبَةَ أَشَدُّ مِنَ الزِّنَا؛ زنای محصنه با کسی که همسر دارد حکمش رجم و کشتار و قتل است. با این که یا ممکن است یک بچه‌ی حرامی تولید شود ولی می‌گوید کسی که غیبت می‌کند از زنا و فحشا بدتر است چون این عمل آبروی افراد را می‌برد و آن گناه را افشا می‌کند و عادی می‌کند و ممکن است کسی در خلوت فحشا و منکر انجام بدهد آبرویش هم نرود زندگی را ادامه دهد ولی کسی که می‌آید این آبرو را می‌ریزد خانواده را متلاشی می‌کند از این بدتر است.وی در این راستا اشاره داشت: در حدیث آمده است که دروغ از فحشا و زنا بدتر است. همچنین نقل شده است که خداوند زبان را به گونه ای عذابی می‌کند که هیچ عضوی از اعضای بدن ما را آن قدر عذاب نمی کند. پس بیشترین گناهان از زبان است. کلام حکیمانه ‌ای حکما دارند می‌گویند اللِّسَانُ جِرْمُهُ صَغِیرٌ وَ جُرْمُهُ کَبِیرٌ. ولی این زبان می‌تواند هزاران دل را شاد نماید و می‌تواند میلیون‌ها نفر را در عذاب بینداز. از این رو انسان خودش را باید کنترل نماید.حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد خاطرنشان کرد: امام حسین (ع) در لحظه‌ی واپسین عمرشان که دیگر همه عزیزانشان به شهادت رسیده و در معرض شهادت بودند و اهل بیت نزدیک است اسیر شوند، یکی از وصیت‌های مهمی که به فرزندشان امام سجاد (ع) فرمودند این بود که یا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ یعنی فرزندم مواظب باش و این نکته را در زندگی بسیار مراعات نما که از ظلم کردن به کسی که پناهی جز خدا ندارد بپرهیزی.این کارشناس مسائل دینی با بیان این مطلب گفت: خیلی از اوقات شاهد این هستیم همسران یکدیگر را اذیت می‌کندیا پدر مادر یا اولاد پدر مادر را یا خواهر برادر با هم قهر هستند و چندین سال است همدیگر را آزرده اند و یا کارفرما از زیر مجموعه اش یا کارگر به کارفرما ظلم می‌کند کاری که باید انجام بدهد نمی‌دهدیا خلف وعده می‌کنندیا وظیفه‌ای که باید انجام نمی‌دهند. ظلم تبعات بدی دارد و آثار منفی بسیاری دارد. از این رو امام حسین (ع) لحظه‌ی آخر زندگانی خویش می‌گوید مواظب باش ظلم به مظلومی که پناهی جز خدا ندارد نرسانی.این مدرس حوزه و دانشگاه افزود: روزی از امام مجتبی (ع) سوال کردند فاصله‌ی زمین تا آسمان چقدر است؟ فرمودند همانا آه یک مظلوم، نفرینیک مظلوم، دعاییک مظلوم این فاصله‌ی طولانی را طی می‌کند. فکر نکنند بعضی‌ها می‌گویند شوهر یا کارفرما کسی به ما ظلم کرده وضع مالیش خوب است سلامتی دارد این‌ها ظاهرش این طوری است داخلش عذاب و جهنم است یا در این دنیا خدا او را قصاص می‌کندیا در قیامت.             منبع:قدس