لغزشگاه‌های فکر از دید قرآن

چرا خیلی وقت‌ها در فرایند تفکر دچار خطای محاسباتی می‌شویم؟ ریشه انحراف فکری آدم‌ها کجاست؟ مثل همیشه بهترین پاسخ‌ها را از کتاب خدا جویا شویم.به دیوار سست گمان تکیه نده :خانۀ فکر باید روی پیِ محکم یقین بنا شود. وقتی مصالح ساختمان فکرت، ظن و گمان باشد، اندیشۀ برآمده از این مقدمات، در مواجهه با حقیقت خیلی زود فرو می‌ریزد. آیۀ 28ام سورۀ نجم می‌فرماید: «گمان برای رسیدن به حقیقت سودمند نیست.»تابع حق باش نه خواستۀ دل:انسان فکور در فرآیند تفکر، میل و منفعت شخصی خودش را کنار می‌گذارد و نسبت به حقیقت بی‌طرف می‌ماند. حقیقت همیشۀ با خواستۀ دل شما یکی نیست. باید سعی کنید حب و بغض خود را در تشخیص حق و باطل دخالت ندهید چون به قول مولانا «چون غرض آمد هنر پوشیده شد.»؛ وقتی پای اغراض نفسانی به میان آید فکر انسان از مدار حقیقت‌ خارج می‌شود. قرآن در این باره می‌فرماید: بعضی‌ها به جای دلیل منطقی، پی گمان و خواستۀ دلشان می‌روند. (نجم:23).متعصب نباش :آفت تفکر منطقی، تعصب بی‌جا روی باورهای قومی قبیله‌ای و جانبداری از عقاید حزبی و هواداری از فرهنگ و آداب جاهلی است. رئیس و اسوۀ متعصب‌های عالم، شیطان است.