مراتب اتحاد ذکر، ذاکر و مذکور

یکی از مهم ترین مسایل قرآنی، مساله اتحاد انسان با عمل خویش است که در آیات بسیاری به اشکال و امثال گوناگون مطرح شده است. از همین روست خدا می فرماید: هر کسی بر اساس شخصیت و شاکله خود عمل می کند.هم چنین می فرماید: روزى كه هر كسى آنچه كار نيك به جاى آورده و آنچه بدى مرتكب شده حاضر شده مى يابد و آرزو مى ‏كند كاش ميان او و آن كارهاى بد فاصله‏ اى دور بود.یا می فرماید: و آنچه را انجام داده‏ اند حاضر يابند.یا می فرماید: هر كس عزت و سربلندى مى‏ خواهد سربلندى يكسره از آن خداست،‏ سخنان پاكيزه به سوى او بالا مى ‏رود و كار شايسته به آن رفعت مى ‏بخشد.این حضور هرگز بیرونی نیست، بلکه حضور درونی است؛