احوالات و آثار نفس انسان

نفس انسان همان حقیقت وجودی انسان و ذات او با همه قوای است. البته گاهی تنها به ساحتی از نفس نیز اطلاق شده که مراد از آن جامع قوای غضب و شهوت است؛ اما وقتی در این جا از احوالات و آثار نفس از نظر قرآن سخن به میان می آید، مراد همان ذات و حقیقت انسان است. بنابراین آثار و احوال نفس شامل همه ابعاد آن خواهد بود.نفس انسانی آثاری دارد که می تواند مثبت و منفی باشد؛ زیرا نفس انسان خاستگاه، منشاء و سرچشمه همه اعمال مثبت و منفی اوست زیرا وقتی فعلی از کسی صادر شد، عقل هر کس از آن فعل کشف می کند که فلان صفتی که مناسب با این فعل است در نفس فاعل وجود دارد؛ چون اگر این صفات و ملکات در نفس مستقر نبود، افعال مناسب با آن از جوارح صادر نمی شد. پس با صدور این افعال برای عقل روشن می شود که منشاء و خاستگاه برای این افعال در نفس فاعل است